Amortyzacja a ulepszenie środka trwałego

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Załóżmy, że podatnik wprowadził do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w grudniu 2007 r. maszynę produkcyjną o wartości początkowej 72 000 zł. Amortyzuje ją stawką liniową w wysokości 20%. Pierwszego odpisu amortyzacyjnego dokonał w styczniu 2008 r. Następnie w grudniu 2008 r. zmodernizował tę maszynę. Wydatki z tym związane wyniosły 24 000 zł. Jak powinien w takiej sytuacji maszynę tę amortyzować?

Zgodnie z przepisami ustaw o podatku dochodowym wydatki na zakup środków trwałych podatnicy odnoszą w koszty w czasie za pośrednictwem odpisów amortyzacyjnych. Z reguły nie mogą tego dokonać jednorazowo w chwili poniesienia kosztów. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego, przez którą w przypadku nabycia w drodze kupna rozumie się cenę nabycia. Tą z kolei jest kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

W naszym przypadku wartością początkową jest kwota 72 000 zł. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych (co do zasady wg stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych) począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki zostały do ewidencji wprowadzone, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. W omawianym przykładzie stawka amortyzacji wynosi 20% w skali roku. Pierwszego odpisu amortyzacyjnego podatnik dokona w styczniu 2008 r. Jego wysokość będzie następująca:

Roczny odpis amortyzacyjny:
72000 zł x 20% = 14 400 zł
Miesięczny odpis amortyzacyjny:
14 400 / 12 = 1 200 zł.

Przy powyższych założeniach ostatni odpis amortyzacyjny miałby miejsce w grudniu 2012 r.

Nasz podatnik jednak dokonał w grudniu 2008 r. modernizacji tej maszyny (poniesione nakłady w wysokości 24 000 zł). A jak wskazuje art. 22g ust. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Nowa wartość początkowa środka trwałego wyniesie zatem 72 000 zł + 24 000 zł = 96 000 zł i od niej będą obliczane odpisy amortyzacyjne od stycznia 2009 r. Przy zastosowaniu stawki amortyzacyjnej 20% (ta nie ulega zmianie) odpisy te wyniosą:

Amortyzacja roczna:
96 000 zł x 20% = 19 200 zł
Amortyzacja miesięczna:
19 200 / 12 = 1 600 zł – w takiej wysokości nasz przedsiębiorca będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych od stycznia 2009 r.

Odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać do końca tego miesiąca, w którym nastąpi ich zrównanie z powiększoną wartością początkową maszyny. W naszym przypadku będzie to marzec 2013 r. W związku z ulepszeniem środka trwałego jego okres amortyzacji wydłuży się o trzy miesiące.