Ulga na złe długi w VAT: doręczenie zawiadomienia

Przeczytaj także: Ulga na złe długi gdy dłużnik w stanie likwidacji?

Przepisy w zakresie ulgi na złe długi zostały zawarte w art. 89a – 89b ustawy o podatku od towarów i usług. Art. 89a ust. 1 ustawy wskazuje, iż podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona pod warunkiem spełnienia określonych warunków.

Nieściągalność wierzytelności uważa się natomiast za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 2 ustawy).

Aby z powyższego prawa wierzyciel mógł skorzystać, musi m.in. zawiadomić dłużnika o zamiarze skorygowania podatku, a ten w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia nie ureguluje należności w jakiejkolwiek formie.

Korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin o którym mowa w zdaniu poprzednim, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika powyższego zawiadomienia.

Skorzystanie z ulgi na złe długi przez wierzyciela rodzi przy tym pewne konsekwencje podatkowe po stronie dłużnika. Ten bowiem otrzymując takie zawiadomienie musi pomniejszyć podatek naliczony podlegający odliczeniu lub - w przypadku jego braku - powiększyć podatek należny, o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur, poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia.

Tym samym może dojść do sytuacji, iż dłużnik taki, aby nie płacić podatku, celowo będzie się uchylał od odbioru zawiadomienia, blokując w ten sposób wierzycielowi możliwość skorzystania z ulgi na złe długi. Czy w takiej sytuacji wierzyciel z tego uprawnienia będzie mógł skorzystać?

Art. 89b ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, iż do zawiadomienia tego należy stosować przepisy Ordynacji podatkowej o doręczeniach. W związku z tym należy przyjąć, iż zawiadomienie takie powinno mieć formę pisemną. Przepisy Ordynacji podatkowej wskazują ponadto jak postępować w przypadku nie podjęcia bądź uchylania się od odebrania pisma przez adresata.

Otóż art. 148 §1 Op wskazuje, że pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.
W przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu, pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata (art. 149 Op).

W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany wyżej (art. 150 §1 Op.):

1. poczta przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez pocztę;
2. pismo składa się na okres 14 dni w urzędzie gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inną upoważnioną osobę.

Adresata zawiadamia się dwukrotnie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym wyżej. Powtórne zawiadomienie następuje w razie niepodjęcia pisma w terminie 7 dni.

Zawiadomienie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym wyżej umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. (art. 150 §2 Op)

Jeżeli natomiast adresat odmawia przyjęcia pisma, pismo to zwraca się nadawy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. W takiej sytuacji uznaje się, że pismo zostało doręczone w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata (art. 153 Op.)

Tym samym odmowa odebrania pisma przez dłużnika czy też inne uchylanie się od jego odebrania nie uchroni go przed koniecznością dokonania korekty podatku VAT, a wierzyciela nie powstrzyma od skorzystania z ulgi na złe długi.