Zaliczka na sprzedaż mediów a VAT

Przeczytaj także: Otrzymanie zaliczki: jak obliczyć podatek VAT?

Ustawa vatowska wprost nie odnosi się do tego problemu. Obowiązek podatkowy dla zaliczek przewidziany jest w art. 19 ust. 11, natomiast dla "mediów" w art. 19 ust. 13 ustawy o VAT. Opierając się, więc na wykładni systemowej należy uznać, iż przepis dotyczący zaliczek stanowi zasadę ogólną i nie ma zastosowania do przewidzianych w kolejnych przepisach zasad szczególnych - w tym także do sprzedaży "mediów". Takie stanowisko potwierdza również fakt, iż w przypadku pozostałych usług, dla których określony został szczególny momentów powstania obowiązku podatkowego (np. usług budowlanych, najmu czy transportowych), ustawodawca jednoznacznie wskazuje na "otrzymanie części zapłaty" (art. 19 ust. 15). Gdyby, zatem przyjąć, że również w przypadku "mediów" otrzymanie części zapłaty (zaliczki) powoduje powstanie obowiązku podatkowego, wówczas okazałoby się, iż nie znajduje uzasadnienia zróżnicowanie w przepisach ustawy w zakresie zasad powstawania obowiązku podatkowego, jak to ma obecnie miejsce np. przy usługach najmu.

Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług powszechnych powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie dotyczącej rozliczeń z tytułu ich wykonania. Natomiast obowiązek podatkowy np. przy usługach najmu powstaje, zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Oznacza to, że ustawodawca zróżnicował moment powstania obowiązku podatkowego wskazując jednoznacznie, kiedy część zapłaty - czyli zaliczka rodzi ten obowiązek.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w przypadku "mediów", otrzymanie zaliczki lub przedpłaty nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Wyjątek dotyczy jedynie sytuacji, gdy w umowie określono termin płatności poszczególnych zaliczek (np.: rozliczenie dostawy wody jest dokonywane raz na kwartał, ale nabywca ma płacić zaliczki, co miesiąc do 10-go dnia następnego miesiąca). W takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstanie w terminie płatności zaliczek, określonym w umowie. Nie ma natomiast znaczenia termin faktycznego otrzymania zaliczki.

Podstawa prawna: art. 19 ustawy o VAT.


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!