Umorzenie udziałów w spadku a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Udziały w spadku: sprzedaż a koszty podatkowe

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Ojciec podatnika był wspólnikiem w spółce z o.o. – posiadał jej 600 udziałów o wartości 500 zł każdy. W dacie założenia spółki, tj. w roku 2002 objął on 440 udziałów za 220 tys. zł, w 2005 r. 100 udziałów, w 2006 r. 25 udziałów, w 2007 r. 15 udziałów i w 2008 r. 20 udziałów (razem 160 udziałów) za cenę 500 zł każdy. Zmarł on w marcu 2009 r. Wartość nominalna tych udziałów w chwili śmierci wynosiła 500 zł/udział. Spadek po nim odziedziczyła żona i dzieci (wśród nich wnioskodawca – syn). Spadkobiercy nie byli zobowiązani do zapłaty podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z § 5 ust. 7 umowy spółki, udziały zmarłego wspólnika mogą być umorzone bądź podlegają sprzedaży. Podatnik zadał pytanie, czy podstawą opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym będzie dochód uzyskany z umorzenia udziałów pomniejszony o wartość udziałów w chwili nabycia spadku (tj. w chwili śmierci spadkodawcy)? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 ww. ustawy, w którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się, m. in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji).

Sposób obliczenia dochodu osoby fizycznej z umorzenia udziałów został uregulowany w art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym dochodem z umorzenia akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.