"Przyszłe" podwyższenie kapitału: skutki podatkowe

Przeczytaj także: Brak spłaty pożyczki nie musi oznaczać powstania przychodu podatkowego

Za przychody nie uważa się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego (art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm., dalej: updop).

Nieopodatkowanie jednak wpłaty opisanej we wstępie w żaden sposób jest dość ryzykowne. Korzystne może się natomiast okazać zawarcie umowy pożyczki, na czas od otrzymania środków przez spółkę do momentu podwyższenia kapitału zakładowego.
Podatnik musi jednak sam ocenić ryzyko oraz ewentualne koszty związane z niekorzystną interpretacją organów skarbowych oraz ewentualne koszty związane z alternatywnym rozwiązaniem, jakim jest w tym przypadku zawarcie umowy pożyczki, od której należy opłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.

Sytuacja nie budzi wątpliwości, kiedy najpierw zostanie podjęta uchwała o dokonaniu stosownego podwyższenia i zgodnie z tą uchwałą następuje wpłata.

Natomiast w przypadku sytuacji odwrotnej, tzn. najpierw pojawią się środki na rachunku spółki, co do których nie ma jeszcze formalnie ustalonego tytułu, powstają problemy interpretacyjne przepisów prawa podatkowego.

Oczywiście z punktu widzenia obrotu gospodarczego, jak i konieczności finansowych taka sytuacja jest zrozumiała i na gruncie prawa cywilnego nie ma przeszkód, by nastąpiła wpłata dokonana przez przyszłego udziałowca na poczet przyszłego podwyższenia kapitału. Natomiast wpłata ta może budzić wątpliwości, jeśli chodzi o stronę podatkową.

Każdy bowiem wpływ środków pieniężnych do spółki musi mieć swoje uzasadnione źródło i albo jest to przychód, albo spłata istniejących należności lub ewentualne zobowiązanie (kaucja, pożyczka), czyli środki, które będą podlegały zwrotowi, albo też zaliczka na poczet przyszłych przychodów.

Taka sytuacja też nie jest określona wprost przez żadne przepisy dotyczące podatku dochodowego i ewentualne jej rozpatrywanie można oprzeć na dotychczasowym orzecznictwie organów podatkowych.