Zniesienie współwłasności a podatek od darowizny

Przeczytaj także: Spłacony kredyt nie zmniejsza podatku od spadków i darowizn

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2008 r. wnioskodawca wraz z małżonką nabyli udział w gruncie w ramach współwłasności z osobą trzecią niespokrewnioną. Na działce tej wybudowali budynek mieszkalny, po czym w 2009 r. dokonano jej podziału geodezyjnego. W wyniku tego postępowania wyodrębnione zostały dwie działku o numerach 217/8 i 217/9, przy czym na pierwszej (o powierzchni 1 178 m²) znajduje się wybudowany przez wnioskodawcę i jego małżonkę budynek. Działka o numerze 217/9 ( o powierzchni 1 170 m²) jest niezabudowana. Obecnie właściciele zamierzają dokonać nieodpłatnego zniesienia współwłasności w taki sposób, że działka z wybudowanym domem stanie się własnością wnioskodawcy i jego małżonki, z kolei działka niezabudowana wyłączną własnością osoby trzeciej. Zadano pytanie, czy zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. z 2009 r. Dz. U. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.(…)

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. k.c.) Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy. Zniesienie współwłasności może więc polegać na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej. Nowe rzeczy powstałe w wyniku podziału fizycznego stanowią wyłączną własność poszczególnych współwłaścicieli.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Stosownie do zapisu art. 7 ust. 6 ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.