Otrzymana spłata bez podatku od spadków i darowizn

Przeczytaj także: Dział spadku (ze spłatą) bez podatku od spadków i darowizn

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca wraz z bratem nabyli w spadku po rodzicach mieszkanie (każdy po 1/2 części). Dnia 9 grudnia 2016 r. sąd wydał postanowienie w sprawie podziału majątku, przyznając na wyłączną własność mieszkanie bratu wnioskodawcy ze spłatą na rzecz zainteresowanego w wysokości 68 tys. zł. Rodzice zmarli w latach 2008 i 2016.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy w takim przypadku jest obowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn oraz czy o otrzymanej spłacie musi zawiadomić urząd skarbowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

W myśl ust. 2 tegoż przepisu podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Andrey Popov - Fotolia.com

Naliczanie podatku od spadku

Spadek jest objęty podatkiem od spadków i darowizn. Z kolei otrzymana spłata za zniesienie współwłasności masy spadkowej jest poza zainteresowaniem tego podatku.

Powyższy katalog ujęty w art. 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Określony w tym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.(...)

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż w przypadku otrzymania spłaty obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie powstanie. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U, Nr 78, poz. 483, ze zm. ) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustaw. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Tym samym, otrzymanie przez Wnioskodawcę spłaty z tytułu działu spadku nie rodzi obowiązku w podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca nie jest zobowiązany do odprowadzenia z tego tytułu podatku od spadków i darowizn.

W niniejszej sprawie nie ma znaczenia, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego. Otrzymana bowiem w wyniku działu spadku kwota w ogóle nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Skoro Wnioskodawca nie jest zobowiązany do odprowadzenia podatku od spadków i darowizn, pozostałe zadane we wniosku pytania są bezprzedmiotowe. Brak powstania obowiązku w podatku od spadków i darowizn powoduje, że Wnioskodawca nie ma także obowiązku składania w Urzędzie Skarbowym jakichkolwiek deklaracji w zakresie tegoż podatku jak również określania wartości jego udziału spadkowego. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów