Przeniesienie środka trwałego: amortyzacja

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

W opisanym przypadku przede wszystkim należy pamiętać o postanowieniach zawartych w art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Przepis ten mówi, że w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma jednak zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Ponieważ żona działalności gospodarczej nie prowadziła, wartość początkowa nabytego do wspólności majątkowej samochodu w naszym przypadku została przez męża ustalona w pełnej wysokości, od której następnie dokonywał on odpisów amortyzacyjnych.

Obecnie mąż zamierza jednak zlikwidować prowadzoną działalność gospodarczą, a tę otworzy jego żona. Przedmiotowy samochód zostanie przekazany wyłącznie na potrzeby jej firmy (stanie się jej środkiem trwałym) i od tego momentu to ona będzie dokonywała odpisów amortyzacyjnych. Rodzą się jednak wątpliwości, jak w takiej sytuacji ustalić wartość początkową tego składnika majątku oraz jak go amortyzować?

Zdaniem autora należy tutaj zastosować regulacje wynikające z 22h ust. 3 w zw. z art. 22g ust. 12 i ust. 13 pkt 5 updof. Art. 22g ust. 12 stanowi, że w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi.

Z kolei art. 22g ust. 13 pkt 5 updof mówi, że powyższą zasadę stosuje się także w razie zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków, jeżeli przed zmianą składniki majątku były wprowadzone do stosownej ewidencji/wykazu (w naszym przypadku ewidencji środków trwałych).

W art. 22h ust. 3 updof ustawodawca wskazał natomiast, że podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony.

Z przytoczonych przepisów wynika zatem, że żona podatnika w swojej działalności gospodarczej powinna kontynuować amortyzację rozpoczętą wcześniej przez jej męża w jego firmie. Gdyby się okazało, że przedmiotowy samochód został już całkowicie w firmie męża zamortyzowany, żona go amortyzować nie będzie mogła.