Księgi rachunkowe: przejście na księgę podatkową

Przeczytaj także: JPK na żądanie organu podatkowego. Co warto wiedzieć?

W przypadku przejścia z ksiąg rachunkowych na podatkową księgę przychodów i rozchodów mniej wątpliwości budzi kontynuowanie metody memoriałowej.

Z literalnego brzmienia art. 22 ust. 4 ustawy o PDOF wynika bowiem, że w sytuacji prowadzenia księgi podatkowej metodą uproszczoną nie jest możliwe zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów określonych kosztów (wydatków) w innym roku podatkowym, aniżeli w roku, w którym zostały wystawione dowody księgowe dotyczące tych kosztów (np. faktura wystawiona w 2011 r. nie powinna być podstawą do zaksięgowania kosztu w 2012 r.).

Trzeba jednak podkreślić, że przejście z ksiąg rachunkowych na podatkową księgę przychodów i rozchodów ma charakter szczególny, albowiem w ramach kontynuacji działalności gospodarczej podatnik zmienia jedynie zasady i metody ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych - w granicach dopuszczalnych przez ustawodawcę.

W konsekwencji, mając na uwadze obowiązującą w polskim systemie prawnym naczelną zasadę ochrony praw nabytych, organy podatkowe uznają, że w przypadku przejścia z ksiąg rachunkowych na prowadzoną metodą uproszczoną księgę podatkową - wydatki poniesione w roku poprzednim (np. w 2011 r.), które przypadają proporcjonalnie do rozliczenia w roku następnym, podatnicy mogą jednorazowo zaliczyć do kosztów w styczniu tego roku, w którym założyli księgę podatkową (np. w styczniu 2012 r.). Oczywiście pod warunkiem, że wydatki te spełniają przesłanki określone w ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów wyrażonej w art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF.

W takiej sytuacji należy jednak zachować szczególną staranność, aby nie dopuścić do podwójnego obciążenia kosztów uzyskania przychodów tymi samymi wydatkami w różnych latach podatkowych.

Taki pogląd wyraził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 9 kwietnia 2010 r., nr ITPB1/415-35/10/DP.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.