"Fałszywe" faktury: odliczenie VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT gdy faktura od nieVAT-owca

Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu zaskarżył powyższy wyrok w całości do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Stanowisko NSA
Skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) rozpatrzył wydając wyrok z 10 marca 2011 r. (sygn. I FSK 374/10), w którym uchylił zaskarżony wyrok WSA we Wrocławiu i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez ten sąd.

NSA nie zgodził się ze stanowiskiem WSA we Wrocławiu odnośnie ciążącego na organach podatkowych obowiązku przedefiniowania transakcji.

NSA orzekł, że w stanie faktycznym sprawy "przedefiniowanie transakcji w zakresie wskazanym na spornych fakturach, musiałoby polegać na odtworzeniu przez organy wynagrodzenia tj. jednostkowej ceny uzyskanej przez firmę za wykonane usługi, która powinna zostać ujęta na fakturze oraz ilości tych usług. Cena ta nie została w sprawie ustalona, a strony spornych transakcji prezentowały rozbieżne stanowiska. Firma podczas kolejnych przesłuchań podawała różną wysokość cen, które otrzymywała, jednak nie potrafiła określić ilości świadczonych usług montażu". W konsekwencji NSA uznał, że "nie ma mechanizmu prawnego pozwalającego organom odtworzyć parametr ceny. Ustalenie go w drodze oszacowania wydaje się być nieadekwatne, wobec waloru subiektywności ceny akceptowanej przez strony danej transakcji. Stąd należy zaakceptować tezę, że w przypadku transakcji kwalifikowanych jako stanowiące nadużycie, odtworzenie rzeczywistej transakcji, która zostałaby dokonana, gdyby nastąpiło nadużycie, w odniesieniu do niektórych parametrów, nie będzie możliwe".

Z powyższych względów NSA uznał, że "rozstrzygnięcie organów pozbawiające spółkę prawa do odliczenia podatku naliczonego w fakturach z tytułu usług montażu gazowych podgrzewaczy wody było uzasadnione, albowiem transakcja ta, jako stanowiąca nadużycie, zawierała parametr ceny nie odpowiadający rzeczywistości".

Należy zauważyć, iż jak wynika z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. b ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku gdy podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zinterpretował ten przepis w sposób bardzo odważny oraz korzystny dla podatników (a jednocześnie niekorzystny dla organów podatkowych), tj. uznał, że organy podatkowe mają w istocie obowiązek ustalać zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego z tych pozycji faktur, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością.

Niestety dla podatników, z taką interpretacją przepisu nie zgodził się NSA. Trudno się jednak Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu dziwić. WSA we Wrocławiu - kierując się zapewne zasadą neutralności VAT oraz orzecznictwem unijnym - zajął stanowisko wymagające od organów podatkowych rzeczy praktycznie niemożliwych. Trudno jednocześnie - nawet w myśl neutralności VAT - bronić podatników, którzy w sposób nierzetelny dokumentują transakcje dokumentowane między sobą.

Należy pamiętać, że kontrahenci wystawiający między sobą faktury podające kwoty niezgodnie z rzeczywistością, nie mogą liczyć na to, że przed negatywnymi konsekwencjami decyzji organów podatkowych częściowo ochronią ich sądy administracyjne. I chociaż wyrok WSA we Wrocławiu mógł dać ku temu nadzieję, to jednak NSA wyrokiem z 10 marca 2011 r. nadzieje te rozwiał.


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!