Odliczenia od przychodu 2011: koszty podatkowe

Przeczytaj także: Dojazd do pracy: podatek od wynagrodzenia

Zryczałtowane pracownicze koszty uzyskania przychodu

Podstawowe koszty uzyskania przychodu przysługujące pracownikom, zostały określone w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Zgodnie z tym przepisem koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

1. wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
2. nie mogą przekroczyć łącznie 2.002 zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
3. wynoszą 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1.668 zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
4. nie mogą przekroczyć łącznie 2.502 zł 56 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Powyższe koszty uzyskania przychodu stosuje się co do zasady do wynagrodzenia z każdej pracy. Co za tym idzie, jeżeli w danym miesiącu pracownik otrzymał pensję np. od dwóch pracodawców, do każdego przychodu z tego tytułu przysługują mu odrębnie wskazane wyżej miesięczne koszty zryczałtowane i każdy z płatników uwzględni je przy ustalaniu zaliczki na podatek. Trzeba w tym miejscu jednak pamiętać, że ustawodawca wskazał ich górne limity.
Ograniczenia takiego dokonuje jednak dopiero podatnik przy sporządzaniu zeznania rocznego. W trakcie roku każdy z pracodawców przy ustalaniu zaliczki na podatek stosuje je natomiast w określonej wyżej miesięcznej wysokości. Warto przy tym wspomnieć, że podane koszty przysługują w wartości miesięcznej i nie podlegają dzieleniu na poszczególne dni. Będą one zatem takie same w przypadku, gdy pracownik nawiązał stosunek pracy w środku miesiąca i przepracował tylko kilka jego dni, jak i wtedy, gdy pracował cały miesiąc.

Pracownik powinien złożyć swojemu pracodawcy oświadczenie o miejscu zamieszkania. Na tej podstawie ten bowiem będzie stosował zryczałtowane koszty uzyskania przychodu w standardowej wysokości 115, 25 zł tudzież podwyższonej 139,06 zł, jeżeli zakład pracy będzie mieścił się w innej miejscowości aniżeli miejsce zamieszkania pracownika. Dodajmy przy tym, że brak stosownego oświadczenia w tym zakresie, które z reguły wiąże się ze stosowaniem przez pracodawcę kosztów w standardowej wysokości, nie oznacza jednocześnie, że pracownik w składanym zeznaniu nie może ich wykazać w wysokości podwyższonej.

Warto także pamiętać, co potwierdzają organy podatkowe, że koszty uzyskania przychodu należą się za przepracowane miesiące, a nie miesiące uzyskiwania wynagrodzenia. Jednocześnie nie przysługują one za te miesiące, w których pracownik pozostawał w stosunku pracy lecz nie pracował. Można tutaj wymienić np. miesiące, za które pracownik otrzymywał jedynie zasiłek chorobowy, był na urlopie wychowawczym czy macierzyńskim.

Wyższe koszty z biletów

Wyżej opisane koszty przysługują każdemu pracownikowi uzyskującemu przychody ze stosunku pracy. Niekiedy jednak jest możliwe ich podwyższenie. Jeden z takich sposobów został wskazany w art. 22 ust. 11 updof, który stanowi, że jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów opisane wyżej są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Przytoczony przepis należy stosować wprost i muszą być spełnione wszystkie przesłanki w nim określone. W pierwszej kolejności zatem podatnik musi dojeżdżać do pracy określonymi środkami transportu. Nie można zatem uwzględnić w rozliczeniu rocznym przykładowo wydatków za taksówki, prywatnym samochodem czy też busami należącymi do prywatnych przewoźników, którymi pracownik dojeżdżał do pracy – musi to być transport wymieniony bezpośrednio w przepisie (autobusowy, kolejowy, promowy, komunikacji miejskiej). Drugim warunkiem jest to, że pracownik musi posiadać imienne bilety okresowe na te przejazdy. Nie można ich zastąpić biletami na okaziciela, jednorazowymi czy też fakturami. Gdyby się natomiast okazało, że podatnik zagubił kilka biletów, koszty uzyskania przychodu zostaną ustalone na podstawie jedynie biletów posiadanych.

Zaliczyć w ciężar kosztu można ponadto jedynie wydatki faktycznie poniesione, a więc bilety, za które należność została uregulowana w danym roku. Faktycznie poniesione koszty uzyskania przychodu (potwierdzone stosownymi biletami) wykazuje się w rocznym PIT ponadto jedynie wówczas, gdy są one wyższe od kosztów zryczałtowanych.

Prawa autorskie sposobem na wyższe koszty

Prawo do wyższych kosztów uzyskania przychodu mają także pracownicy w przypadku korzystania z tzw. praw autorskich. Otóż zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – przysługują koszty w wysokości 50 % uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Powyższy przywilej w postaci wyższych kosztów tyczy się jednak tylko tej części przychodu, który jest związany z wykonywaniem przez pracownika utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim tudzież korzystaniem z przez niego z praw autorskich.

Do pobrania

Rozliczenia roczne