Zmiany w rozliczaniu VAT w obrocie krajowym w 2012 r.

Przeczytaj także: Stawki podatku VAT obowiązujące w 2012 r.

1. Wygaśnięcie prawa do stosowania preferencyjnych stawek VAT na niektóre towary i usługi

Stawka VAT na odzież i dodatki odzieżowe dla niemowląt oraz obuwie dziecięce
Na podstawie ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. nr 64, poz. 332), z dniem 1 stycznia 2012 r. weszły w życie przepisy podwyższające stawkę VAT na ubranka niemowlęce i obuwie dziecięce. Odzież i dodatki odzieżowe dla niemowląt, bez względu na symbol PKWiU - wymienione w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, pod poz. 76 - opodatkowane były do końca 2011 r. preferencyjną, 8% stawką VAT. Taką samą obniżoną stawkę VAT stosowano w odniesieniu do dostaw obuwia dziecięcego (poz. 77 załącznika nr 3).

Komisja Europejska zakwestionowała możliwość preferencyjnego opodatkowania ww. towarów ze względu na to, że stawka taka jest niezgodna z prawem unijnym wykraczając poza zakres dopuszczalnych odstępstw i skierowała sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.

W rozpatrywanej sprawie strona polska podkreślała, że utrzymanie w mocy obniżonej stawki podatku VAT na odzież i dodatki odzieżowe dla niemowląt jest dopuszczalne ze względów społecznych, które są zbieżne z celami Unii, obejmującymi nie tylko wzrost gospodarczy, ale także postęp społeczny.

Argumentując stosowanie obniżonej stawki dla ww. towarów wskazano również, że utrzymanie preferencji podatkowych w tym zakresie jest ważne przede wszystkim z punktu widzenia skutecznego stymulowania przyrostu naturalnego w Polsce.

Niestety, Trybunał Sprawiedliwości UE nie przyznał racji argumentom strony polskiej. W wyroku z dnia 28 października 2010 r., w sprawie C-49/09 stwierdził, że:
"Stosując obniżoną stawkę podatku od wartości dodanej w wysokości 7% w stosunku do dostaw, importu i wewnątrzwspólnotowego nabycia odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na podstawie przepisów art. 98 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w związku z jej załącznikiem III."

Nowelizując ustawę o VAT ustawodawca dostosował się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE i wykreślił te dwie pozycje z załącznika nr 3, co w praktyce oznacza wzrost stawki VAT na te towary.

Uwaga
Od 1 stycznia 2012 r. sprzedaż odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego podlega opodatkowaniu 23% stawką VAT.

Stawka VAT na prace konserwatorskie i restauratorskie
Zwolnione z VAT na podstawie § 43 ust. 1 rozporządzenia w sprawie VAT - do 31 grudnia 2011 r. - były usługi polegające na prowadzeniu prac konserwatorskich i restauratorskich dotyczące:

1. zabytków wpisanych do rejestru zabytków, wpisanych do inwentarza muzeum albo wchodzących w skład narodowego zasobu bibliotecznego;
2. materiałów archiwalnych wchodzących w skład narodowego zasobu archiwalnego.

Zastosowanie tego zwolnienia było możliwe pod warunkiem, że prace konserwatorskie i restauratorskie były wykonywane przez osoby posiadające kwalifikacje dające uprawnienia do ich prowadzenia oraz gdy na prowadzenie tych prac zostało wydane pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków.