Wypłata dywidendy: podatek u źródła

Przeczytaj także: Podatek u źródła przy sprzedaży udziałów

Rozpatrzmy następującą sytuację: Od 3 lat udziałowcami polskiej spółki z o.o. są osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Niemiec (50% udziałów) oraz niemiecka spółka będąca odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. (również 50% udziałów). Polska spółka wypłaci swoim udziałowcom dywidendę. Czy z tego tytułu wystąpi podatek dochodowy w Polsce?

Dywidenda dla spółki
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej updop), podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu.

Tym samym co do zasady dywidenda wypłacona niemieckiej spółce, z tytułu udziału w zyskach polskiej osoby prawnej, podlega opodatkowaniu w Polsce. Ustawodawca przewidział tutaj jednak pewne zwolnienie, określone w art. 22 ust. 4 updop. Otóż zgodnie z nim zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

1. wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w pkt 1, jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
3. spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1;
4. spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

W naszym przypadku zdają się być spełnione wszystkie powyższe warunki. Wypłacającą dywidendę jest bowiem spółka polska. Otrzymującą dywidendę jest spółka niemiecka, a więc z pewnością podlega opodatkowaniu od całych swoich dochodów na terytorium Niemiec (czyli w państwie członkowskim UE – spełniony pkt 2). Spółka niemiecka posiada ponadto 50% udziałów w spółce polskiej, w związku z czym pkt 3 również jest spełniony. Jeżeli zatem założymy, że spółka ta nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, wszystkie warunki będą spełnione.

Trzeba jednak przy tym pamiętać, iż aby zwolnienie to miało zastosowanie, warunek posiadania minimum 10% udziałów (pkt 3) musi być spełniony przez nieprzerwany okres co najmniej dwóch lat, przy czym okres ten może upłynąć także po wypłaceniu dywidendy. Posiadanie udziałów musi zaś wynikać z tytułu własności.

Dywidenda dla osoby fizycznej
Niestety zwolnienia takiego ustawodawca nie przewidział w stosunku do dywidend wypłacanych podatnikom opodatkowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), od uzyskanych dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Przepis ten stosuje się jednak z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 30a ust. 2 updof). Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Zasady opodatkowania dywidend zawiera art. 10 umowy zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisana w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. Nr 12 poz. 90).

Ust. 1 tego przepisu mówi, że dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w Umawiającym się Państwie (w naszym przypadku Polsce) osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie (Niemczech) mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie (czyli Niemczech).
Ust. 2 przepisu dodaje przy tym, że dywidendy takie mogą być opodatkowane także w Umawiającym się Państwie, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę (czyli w naszym przypadku w Polsce) i zgodnie z prawem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie (Niemczech), to podatek tak wymierzony nie może przekroczyć:
a) 5 procent kwoty dywidend brutto, jeżeli osobą uprawnioną jest spółka (inna niż spółka osobowa), której bezpośredni udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendy wynosi co najmniej 10 procent,
b) 15 procent kwoty dywidend brutto we wszystkich pozostałych przypadkach.

Co za tym idzie, w przypadku przedstawienia certyfikatu rezydencji, polska spółka pobierze podatek u źródła od wypłaconej obywatelowi Niemiec dywidendy w wysokości 15%. W przypadku braku takiego certyfikatu, podatek wyniesie 19%.