Podatek VAT 2014: rozliczenie importu usług

Przeczytaj także: Import usług: fiskus nie uwzględni podatku VAT naliczonego?

Import usług - zasady rozliczania podatku
Mimo wielu nowelizacji, które wraz z 2014 r. pojawią się w ustawie o podatku od towarów i usług, kwestie importu usług pozostaną właściwie niezmienione. Definicja nadal opierać się będzie na art. 2 ust. 9, zgodnie z którym przez import usług należy rozumieć takie świadczenie usług, z tytułu wykonania którego podatnikiem jest usługobiorca i dla którego spełnione zostały dodatkowe warunki wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Zatem, zgodnie z powyższym, z importem usług mamy do czynienia w przypadku, gdy:

• usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4;
• usługobiorcą jest:
  • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15 lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
  • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Natomiast, zgodnie ze wspomnianym art. 28b, ogólną zasadą jest, iż miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Wyjątkami są tu sytuacje, gdy:

• usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, znajdującego się w innym miejscu niż jego siedziba - wtedy miejscem odpowiednim będzie to stałe miejsce prowadzenia działalności,
• podatnik nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - wtedy miejscem świadczenia usług jest miejsce zamieszkania albo pobytu,
• usługi przeznaczone są wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników - wtedy stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c.

Podsumowując powyższe przepisy, obowiązek podatkowy w przypadku importu usług spoczywa na ich odbiorcy. W związku z tym, jeśli brak jest dowodu księgowego, na podstawie którego można takiego rozliczenia dokonać, podatnik powinien samodzielnie zadbać o dokumentację, zgodnie z wymaganymi terminami.

Dokumentacja zgodnie z terminami
Obowiązek podatkowy w przypadku importu usług od początku 2014 r. będzie powstawał na zasadach ogólnych, w taki sam sposób, jak podczas dokonywania transakcji krajowych. Na znaczeniu traci w tym przypadku faktura - zgodnie bowiem z art. 19a ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów albo wykonania usługi. W wypadku, gdy przed tymi datami nastąpi wpłacenie całości lub części należności za dany towar albo usługę, to - zgodnie z art. 19a ust. 8 - obowiązek opodatkowania powstanie w dniu otrzymania tej sumy.

Jeśli zatem zdarzy się, że przedsiębiorca dokonujący importu usług nie otrzyma od swojego kontrahenta faktury dokumentującej taki zakup, powinien do rozliczeń wykorzystać własnoręcznie wystawiony dowód. Mimo iż obecnie nie ma już obowiązku wystawiania faktur wewnętrznych, do rozliczeń z tytułu importu usług można wykorzystać właśnie tego typu fakturę. Może to być jednak także inny wewnętrzny dowód, wystawiony w ramach działalności. Istotne, aby oprzeć go na rzeczywistym dowodzie wpłaty - w praktyce w tej kwestii najczęściej wykorzystuje się wyciąg bankowy. Pomocna może być także korespondencja z zagranicznym kontrahentem czy też potwierdzenia np. ze sklepu internetowego.

Jak zatem widać, brak faktury dokumentującej import usług wcale nie wyklucza możliwości rozliczenia podatku VAT. Wręcz przeciwnie - jako że to na odbiorcy spoczywa obowiązek prawidłowego i terminowego rozliczenia tej opłaty, własnoręczne udokumentowanie transakcji może okazać się w niektórych sytuacjach niezbędne.