Zgłoszenie upadłości spółki a korekta kosztów w podatku CIT

Przeczytaj także: Podatek CIT: wartość zadłużenia przy cienkiej kapitalizacji

Z brzmienia art. 15b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.

Ww. przepis nie przewiduje żadnych szczególnych unormowań dotyczących dłużników w upadłości. Zasady funkcjonowania spółki w likwidacji, jak i jej reprezentacji regulują przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze. W myśl art. 57 ust. 1 tejże ustawy, jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać wszystkie dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi.

Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z zastrzeżeniem art. 63-67 – (art. 61 i 62 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze). Art. 75 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości. Zgodnie z art. 160 ww. ustawy, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk, zarządca oraz nadzorca sądowy dokonują czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym. W myśl art. 169 ust. 1 tej ustawy, syndyk lub zarządca wykonuje obowiązki sprawozdawcze, jakie ciążyłyby na upadłym. Natomiast zgodnie z art. 173 tej ustawy, syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednak ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych. We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, pomimo ogłoszenia upadłości, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawno-podatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Syndyk masy upadłości ponosi zatem odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość http://www.podatki.egospodarka.pl/92226,Ksiegi-rachunkowe-ubezpieczenie-auta-w-kosztach-firmy,1,70,1.html ksiąg rachunkowych>. Tym samym, syndyk jest zobowiązany do terminowego składania deklaracji podatkowych, jak również ma obowiązek niezwłocznego regulowania należności podatkowych, z tym, że obowiązek ten aktualizuje się jedynie wtedy, gdy syndyk posiada środki potrzebne do zapłaty podatku. Zatem syndyk jest zobowiązany do składania zeznania, jak również i do jego korekty oraz dokonywania wpłaty zobowiązania podatkowego.

W myśl art. 230 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, do kosztów postępowania upadłościowego zalicza się opłaty sądowe oraz wydatki niezbędne do osiągnięcia celu postępowania. Ust. 2 omawianego przepisu stanowi, że do wydatków, o których mowa w ust. 1, należą w szczególności: wynagrodzenie i wydatki syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy oraz ich zastępców, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty doręczeń, obwieszczeń i ogłoszeń, przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości podatki i inne daniny publiczne, wydatki związane z zarządem masy upadłości, w tym przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości należności ze stosunku pracy oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, wydatki związane z likwidacją masy upadłości, chociażby do likwidacji doszło na podstawie układu.

Jak wynika z powyższego, okoliczność, że podmiot zostaje postawiony w stan upadłości, nie powoduje, że traci on status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych. Zatem obowiązki podatnika nałożone m.in. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie ustają z chwilą ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że syndyk działając w zastępstwie zarządu Spółki zobowiązany jest do wykonywania obowiązków podatkowych, ciążących na Spółce będącej w upadłości likwidacyjnej. Obowiązek ten spoczywa na syndyku również w przypadku, gdy na skutek zaistniałych po ogłoszeniu upadłości okoliczności nastąpi konieczność dokonania korekty złożonej deklaracji. W przedmiotowej sprawie okoliczność zmniejszenia kosztów podatkowych w związku z niezapłaceniem faktur (rachunków, kwot wynikających z umów bądź innych dokumentów) wystąpiła po ogłoszeniu upadłości, w związku z ich nieuregulowaniem w terminie 30 dni od upływu terminu płatności. Zatem, w związku z zaistnieniem okoliczności, o których mowa w art. 15b ust. 1 ustawy o , do dokonania korekty, zobowiązany jest syndyk (działający na rzecz podmiotu znajdującego się w upadłości).

Stanowisko powyższe potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 16 sierpnia 2013 r. ( sygn. ILPB3/423-239/13-3/KS ).