Zakup na raty w podatku VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT gdy transakcja nie doszła do skutku

Warto wiedzieć, że ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera jakichś szczególnych regulacji, które odnosiłyby się do zakupów na raty. Co za tym idzie, zasadniczo forma zapłaty (tutaj w postaci określonej ilości rat rozłożonych w czasie) nie wpływa na prawo do odliczenia tego podatku.

Przedmiotem transakcji jest tu sprzedaż (dostawa) towaru. Zgodnie zatem z ogólną zasadą ustawy o VAT, podatnik może odliczyć VAT naliczony od zakupu takiego towaru w takim zakresie, w jakim jest on wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy). I tak gdy telefon, laptop, notebook czy tablet będą wykorzystywane jedynie w działalności opodatkowanej, podatnik ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z wystawionej faktury. Gdy będzie to działalność mieszana, odliczenie będzie przysługiwać zgodnie z ustalonym wskaźnikiem proporcji VAT, zaś w przypadku wykorzystywania nabytego składnika jedynie do czynności zwolnionych z podatku, prawo do odliczenia VAT naliczonego nie będzie podatnikowi w ogóle przysługiwać.

Co się zaś tyczy samego okresu, w którym podatek naliczony podatnik będzie mógł odliczyć, także należy stosować tu zasadę ogólną. Przypomnijmy, że obecnie ustawodawca wskazuje, iż podatnicy mogą co do zasady odliczyć VAT w tym okresie rozliczeniowym, w który powstał w odniesieniu do nabytego towaru obowiązek podatkowy (czyli w tym momencie, w którym sprzedawca wykazuje VAT należny). Wynika to wprost z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT: prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Na marginesie dodajmy, że przepis ten w takim kształcie obowiązuje od początku roku 2014.

Nie można jednak tutaj zapominać o innej regulacji (art. 10b pkt 1 ustawy) mówiącej, że prawo do odliczenia podatku powstaje nie wcześniej, niż w okresie, w którym podatnik otrzymał fakturę potwierdzającą dany zakup.

W przypadku sprzedaży towarów (którymi na gruncie ustawy o VAT są m.in. ruchomości w postaci chociażby wspomnianych wyżej urządzeń elektronicznych) obowiązek podatkowy u sprzedawcy powstaje zasadniczo w chwili dokonania ich dostawy (oczywiście występują tutaj pewne wyjątki tyczące się chociażby otrzymania zaliczki, niemniej kwestię tę w niniejszym opracowaniu pomijamy). Tak też jest w przypadku sprzedaży ratalnej (tutaj jedynie sposób zapłaty jest rozłożony w czasie a nie sam moment dostawy).

W efekcie nabywca dokonujący takiego zakupu ratalnego może odliczyć podatek naliczony z faktury dokumentującej tę czynność w miesiącu otrzymania takiego składnika majątku, o ile w tym okresie dysponuje on także fakturą potwierdzającą zakup. Jeżeli taka faktura dotrze do niego w miesiącu następnym – ten będzie pierwszym okresem rozliczeniowym, w którym podatek naliczony będzie można odliczyć.

Warto pamiętać
Podatnik, który nie odliczy VAT naliczonego we wskazanym wyżej terminie, może tego dokonać w deklaracji za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (o czym mówi art. 86 ust. 11 ustawy). Jeżeli w tym czasie z jakichś powodów VAT nie zostanie odliczony, może on obniżyć kwotę podatku należnego poprzez złożenie korekty deklaracji za okres, w którym powstało prawo do takiego obniżenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 86 ust. 13 ustawy).