eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Podmioty powiązane: transakcje w podatku VAT

Podmioty powiązane: transakcje w podatku VAT

2014-09-26 12:53

Podmioty powiązane: transakcje w podatku VAT

Deklaracja VAT © adam88xx - Fotolia.com

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zabraniają dokonywania czynności opodatkowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi ze sobą w jakikolwiek sposób. Niemniej w niektórych sytuacjach organy podatkowe mogą kwestionować wartość zawieranych transakcji, jeżeli ta nie będzie wyrażona rynkowo.

Przeczytaj także: Podmioty powiązane w podatku VAT

Podmioty powiązane zostały określone w art. 32 ustawy o VAT. Jego ust. 2 mówi, że związek pomiędzy podmiotami powiązanymi istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów.

Powiązania rodzinne, o których mowa wyżej, obejmują małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia. Powiązania kapitałowe to natomiast taka sytuacja, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.
Fakt występowania określonego związku pomiędzy podmiotami powiązanymi, o którym mowa wyżej, nie powoduje braku prawa do zawierania pomiędzy nimi transakcji gospodarczych. Jeżeli jednak związek taki istnieje, fiskus może bacznie przyglądać się zawieranym pomiędzy nimi transakcjom.

fot. adam88xx - Fotolia.com

Deklaracja VAT

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zabraniają dokonywania czynności opodatkowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi ze sobą w jakikolwiek sposób. Fiskus może jednak bacznie przyglądać się zawieranym pomiędzy nimi transakcjom.


W art. 32 ust. 1 ustawy o VAT ustawodawca wskazał, że w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub świadczeniodawcą istnieje związek, o którym mowa była wyżej oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:
  1. niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, 86a, 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (czyli sytuacji, w której nabywca od takiej transakcji nie będzie mógł odliczyć całego VAT-u),
  2. niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, 86a, 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku (czyli sytuacji, w której dana transakcja wpłynie u sprzedawcy na zwiększenie wskaźnika proporcji VAT poprzez zmniejszenie udziału sprzedaży zwolnionej),
  3. wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, 86a, 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (czyli sytuacji, w której dana transakcja wpłynie u sprzedawcy na zwiększenie wskaźnika proporcji VAT poprzez zwiększenie sprzedaży opodatkowanej)
– organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.
Przytoczone wyżej regulacje nie mają zastosowania, jeżeli transakcje zawierane są pomiędzy podmiotami powiązanymi, w odniesieniu do których właściwy organ podatkowy, na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.


Wartość rynkowa, zgodnie z art. 2 pkt 27b ustawy o VAT, oznacza całkowitą kwotę, jaką, w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług, nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju. W przypadku gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się:
  • w odniesieniu do towarów – kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy,
  • w odniesieniu do usług – kwotę nie mniejszą niż całkowity koszt poniesiony przez podatnika na wykonanie tych usług.


Co za tym idzie, podmioty powiązane nie muszą zawierać transakcji w wartości na poziomie rynkowym. Jeżeli jednak cena od wartości rynkowej będzie odbiegać, zaś postępowanie takie będzie się wiązać z określoną korzyścią podatkową na gruncie VAT (czy to po stronie nabywcy czy też sprzedawcy), organ podatkowy ma narzędzia umożliwiające mu ingerencję w tą cenę, której skutkiem jest doprowadzenie jej do wartości rynkowej.
Fiskus nie może kwestionować na podstawie przytoczonego przepisu wartości zawartej pomiędzy podmiotami powiązanymi transakcji, która daje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, zaś zarówno sprzedawca jak i nabywca wykonują jedynie czynności opodatkowane uprawniające do odliczenia podatku naliczonego. Dopiero, gdy transakcja taka mogłaby przynieść jednej ze stron wymierne korzyści na gruncie VAT, przytoczone regulacje mają zastosowanie.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: