Składki na ubezpieczenie społeczne w zeznaniu rocznym PIT 2014

Przeczytaj także: Ulga na Internet w rozliczeniu PIT za 2014 rok

Oczywiście przedsiębiorca odlicza tutaj zarówno składki płacone za siebie, jak i za osoby z nim współpracujące. Powyższego dokonuje na podstawie posiadanych dowodów potwierdzających zapłaty (czyli np. wyciągów bankowych, czy poleceń zapłaty).

Składki od wynagrodzenia z umowy o pracę czy zlecenie

Jak zostało to już wyżej podkreślone, w przypadku zatrudnienia pracownika na umowę o pracę czy umowę cywilnoprawną, z obowiązku obliczania oraz wpłacania do ZUS składek na ubezpieczenie społeczne wyręcza podatnika płatnik, a więc zakład pracy. Odliczeniu przy tym podlegają składki potrącone przez płatnika w danym roku, a nie przekazane na odpowiednie konto ZUS-u (co wynika z faktu, iż płatnik co do zasady przekazuje je do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do 15-tego dnia następnego miesiąca po tym, w którym zostały one pobrane z wynagrodzenia pracownika).

Niemniej rocznego PIT-a co do zasady wypełnia sam zainteresowany, a więc podatnik (pracownik czy zleceniobiorca). Skąd zatem ma on wiedzieć, ile odliczyć? Odpowiedź jest bardzo prosta: powie mu o tym płatnik (a więc pracodawca).

W tym celu pracownik taki nie musi jednak występować do pracodawcy z żadnym wnioskiem. Ten ostatni jest bowiem zobowiązany do końca lutego następnego roku podatkowego (a więc w przypadku wynagrodzenia za rok 2014, do 2 marca 2015 roku, jako że ostatni dzień lutego przypada w sobotę, czyli w dniu wolnym od pracy) przekazać pracownikowi informację PIT-11, w której wykazuje zarówno wartość wynagrodzenia brutto pracownika, zastosowane koszty uzyskania przychodu, potrąconą zaliczkę na podatek oraz podlegające odliczeniu od wypłaconego wynagrodzenia składki zarówno na ubezpieczenie społeczne jak i ubezpieczenie zdrowotne.

Przy wypełnianiu rocznego PIT-a wystarczy tutaj zatem przepisać kwotę odliczanych składek z PIT-11 otrzymanego z zakładu pracy.

Warto jednak pamiętać, że pracownicze składki na ubezpieczenie społeczne dzielą się na dwie grupy: płacone ze środków pracownika (czyli potrącane z jego wynagrodzenia) i finansowane ze środków płatnika (którym jest m.in. pracodawca). W rocznym PIT podatnik (pracownik) może uwzględnić tylko te pierwsze, a więc sfinansowane z jego wynagrodzenia. Tylko ich wartość winna znaleźć się na informacji PIT-11.

A co się dzieje z częścią tych składek finansowaną przez pracodawcę? Otóż stanowią one dla niego koszty uzyskania przychodu. Należy jednak pamiętać, że ich wartości taki przedsiębiorca nie może uznać za odliczenie od dochodu/przychodu przy ustalaniu samej podstawy opodatkowania. To oznacza, że o ile ich wartość w rachunku podatkowym uwzględnią przedsiębiorcy płacący podatek od dochodu (a więc wg skali podatkowej bądź stawki liniowej), u których zapłacone z własnych środków składki na ubezpieczenie społeczne zatrudnianych pracowników staną się kosztem uzyskania przychodu, tak na wysokość podatku nie wpłyną one u podatników opłacających ryczałt ewidencjonowany czy kartę podatkową.

Składki na ubezpieczenie od tzw. małych zleceń

Przychody z tzw. działalności wykonywanej osobiście co do zasady podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Mieszczą się tutaj m.in. przychody z umów zleceń zawieranych z przedsiębiorcami. Niemniej od kilku lat w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych występuje instytucja zryczałtowanego opodatkowania niektórych takich zleceń, których wartość nie przekracza 200 zł.

W takich przypadkach podatek jest liczony od przychodu, zaś jego stawka wynosi 18%. Wskazane zlecenia przy tym mogą być obciążone składkami ZUS, niemniej nie są one brane pod uwagę przy obliczaniu (przez płatnika) należnego fiskusowi podatku. Warto w tym miejscu podkreślić, że przychodu takiego, jak i pobranego podatku, podatnik nie uwzględnia w składanym zeznaniu podatkowym, jako że jest on opodatkowany ryczałtowo.

Podatnik może jednak w zeznaniu podatkowym uwzględnić potrącone z tego wynagrodzenia przez płatnika składki na ubezpieczenie społeczne, dzięki czemu zmniejszeniu ulegnie podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym (czy też ryczałtem ewidencjonowanym w zależności od tego, w którym PIT składki zostaną wykazane). Nie można bowiem zapominać, że ustawodawca zabrania odliczenia jedynie tych składek, których podstawę naliczenia stanowi dochód zwolniony od podatku bądź w stosunku do którego zaniechano poboru podatku. Tutaj zaś wynagrodzenie jest opodatkowane, jednakże na szczególnych zasadach.

Odliczenie składek płaconych z kilku tytułów

Umowa o pracę, umowa zlecenie czy własna działalność gospodarcza, to tylko niektóre tytuły, przy których występuje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne (występują tutaj także pewne zwolnienia i wyłączenia). Powyższe nie ma jednak znaczenia dla uwzględnienia opłacanych składek w rozliczeniu rocznym. I tak przykładowo podatnik, który obok pracy na etacie prowadzi także działalność gospodarczą, z której to opłaca składki ZUS, w rocznym PIT uwzględnia zarówno składki potrącone z jego wynagrodzenia jak i zapłacone od prowadzonej firmy. Z punktu widzenia ustawy podatkowej nie jest ważne, które składki od jakiego dochodu (czy też przychodu) zostaną odliczone.

Składki zagraniczne

Art. 26 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że podstawa opodatkowania ulega obniżeniu o wartość składek zapłaconych w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Aby odliczenie było możliwe, musi istnieć podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Odliczyć można tylko składki, które nie zostały odliczone od dochodu/przychodu w innym niż Polska państwie UE, EOG lub w Szwajcarii. Podstawy wymiaru tych składek nie może przy tym stanowić dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, a także składki te nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub od dochodu na podstawie ustawy o podatku tonażowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Składki zapłacone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku.

Dla kogo odliczenie

Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne przysługuje podatnikom rozliczającym się na formularzach PIT-28, PIT-36, PIT-36L i PIT-37, o ile nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodów czy przychodów w innym zeznaniu. Jak już wskazano wcześniej, prawa do ich odliczenia nie mają kartowicze, rozliczający się na PIT-16A. Składki wykazywane są bezpośrednio w rozliczeniu rocznym. Nie trzeba w tym celu wypełniać dodatkowych załączników.