Ulga prorodzinna: dochód dziecka to podstawa opodatkowania

Przeczytaj także: W zeznaniu podatkowym PIT 2014 r. wyższa ulga na dzieci

Korzystne dla podatników stanowisko potwierdził ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23.04.2015 r., sygn. akt II FSK 675/13 oddalając skargę kasacyjną fiskusa.

Przypomnijmy, rozliczenie się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci czy też ulga prorodzinna przysługuje m.in. w przypadku wychowywania dzieci do ukończenia 25 roku życia, które się uczą (bądź studiują). Niemniej aby powyższe preferencje podatkowe podatnikowi przysługiwały, dochód dziecka, podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (czyli skalą podatkową) lub art. 30b (kapitały pieniężne), nie może przekroczyć w łącznej wysokości kwoty stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej. Zarówno w roku 2014 jak i 2015 jest to kwota 3 089 zł.

Problematyczne okazało się określenie tutaj, co należy rozumieć pod pojęciem dochodu. Organy podatkowe uznają, że skoro ustawa podatkowa zawiera definicję dochodu, to w ten sposób należy ją rozumieć. Przypomnijmy, że pojęcie to zostało określone w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stąd zdaniem fiskusa, przy badaniu dochodu dziecka należy brać pod uwagę jedynie przychód oraz koszty jego uzyskania. Nic poza tym.

Tymczasem wynagrodzenia takie bardzo często są obarczone także składkami na ubezpieczenie społeczne (gdy np. pełnoletnie dziecko pracuje w oparciu o umowę o pracę). Stąd zdaniem podatników również te składki winny być tutaj brane pod uwagę, tym bardziej że stanowią z reguły znaczną pozycję na liście płac, obniżając istotnie faktycznie wypłacane wynagrodzenie.

I właśnie taka kwestia była przedmiotem sporu, który rozstrzygał NSA w przytoczonym wyżej orzeczeniu. Podatniczka samotnie wychowywała swojego pełnoletniego syna, który w 2010 r. studiował oraz pracował w oparciu o umowę o pracę. Uzyskany przychód z tego tytułu wyniósł 3 873,12 zł. Płatnik pomniejszył go o koszty uzyskania przychodu w kwocie 417,18 zł, składkę na ubezpieczenie społeczne w wysokości 531,01 zł oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 233,93 zł.

Fiskus uznał, że dochód syna wyniósł w takim przypadku 3 455,94 zł, w związku z czym pozbawił skarżącą zarówno prawa do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko jak i ulgi na dzieci. Ta jednak nie dała za wygraną i złożyła skargę na decyzję organów podatkowych wskazując, że pod pojęciem dochodu należy tutaj rozumieć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym a więc uwzględnić także składki na ubezpieczenie społeczne.

WSA w Kielcach w wyroku z dnia 20.12.2012 r., sygn. akt I SA/Ke 640/12 przyznał rację podatniczce.

Zdaniem sądu pojęcie dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy, którym posługuje się przepis art. 6 ust. 4 pkt 3, nie jest tożsame z pojęciem dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy.

WSA podkreślił, że organ dokonując wykładni art. 6 ust 4 pkt 3 pomija fakt, że warunek preferencyjnego opodatkowania "nie uzyskania dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub 30b" należy rozpatrywać w powiązaniu z limitem dochodu, przekroczenie którego skutkuje utratą ulgi. Ustalenie, czy dochód jaki osiągnęło dziecko podatnika nie przekracza progu określonego w art. 6 ust 4 pkt 3 wymaga, wobec treści art. 27 p.d.o.f., odniesienia stawki podatkowej do podstawy opodatkowania.

Przy ustalaniu wysokości podstawy opodatkowania, należy pomniejszyć dochód o kwoty wymienionych w art. 26 odliczeń. Dopiero tak wyliczona podstawa opodatkowania pozwala na określenie dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 oraz ustalenie czy został przekroczony dochód określony w art. 6 ust 4 pkt 3 stanowiący warunek rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osób wychowujących samotnie dzieci oraz skorzystania z ulgi prorodzinnej.

W efekcie WSA uznał, że o ile w przypadku dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ustawy (kapitały pieniężne) należy stosować definicję dochodu wynikającą z art. 9 ust. 2 (dochodem jest przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania), tak dla ustalenia dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy konieczne jest wyliczenie podstawy opodatkowania zgodnie z art. 26.

Fiskus złożył na powyższe skargę kasacyjną, niemniej NSA ją oddalił zgadzając się ze stanowiskiem sądu I instancji.