Naliczanie odsetek przy przewlekłym postępowaniu podatkowym przed urzędem

Przeczytaj także: Skutki spóźnionego obowiązku podatkowego w deklaracji VAT

W razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, 3-miesięczny termin, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 Ordynacji podatkowej należy liczyć – sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji – od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji. Tak wskazał NSA w uchwale z 26 października 2015 r. sygn. akt I FPS 2/15.

Uchwała została wydana na podstawie sprawy, w której fiskus w maju 2007 r. wszczął postępowanie podatkowe w sprawie rozliczenia VAT. Decyzję organu I instancji doręczono w sierpniu 2007 r., w ostatnim dniu upływu 3-miesięcznego terminu. Za ww. czas prowadzenia postępowania podatkowego należy zatem, zdaniem organu, naliczyć odsetki za zwłokę. Decyzja ta została jednak uchylona, a ponowna decyzja organu pierwszej instancji została doręczona dopiero w lipcu 2012 r.

Zdaniem spółki, w sytuacji uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, okresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji należy łączyć. Tym samym okres nienaliczania odsetek obejmuje cały okres od wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia powtórnie wydanej decyzji organu pierwszej instancji. Spółka nie zgodziła się ponadto, że do opóźnienia w wydaniu decyzji doszło z przyczyn niezależnych od organu.

Fiskus się nie zgodził. Uznał, że spowodowałoby to objęciem przerwą w naliczaniu odsetek również tych okresów, w których ustawodawca nie przewidział możliwości nienaliczania odsetek.

Ze spółką nie zgodził się także WSA w Białymstoku, który wskazał, że przyjęcie poglądu, zakładającego liczenie tego terminu od daty wszczęcia postępowania podatkowego oznaczałoby, że w przypadku, gdyby postępowanie przed organem pierwszej instancji trwało 3 miesiące, to ponowne postępowanie przed tym organem, po wydaniu decyzji kasacyjnej przez organ odwoławczy, toczyłoby się już w sytuacji przekroczenia tego okresu i brak byłoby podstaw do naliczania odsetek za zwłokę. Zdaniem WSA, takiego wniosku z treści art. 54 § 3 Ordynacji podatkowej wyciągnąć nie można.

Zdaniem WSA, przy ustalaniu 3-miesięcznego terminu, o którym stanowi art. 54 § 1 pkt 7 o.p., nie można łączyć terminów prowadzenia postępowania przez organ pierwszej instancji od momentu jego wszczęcia do chwili wydania decyzji przez ten organ w sytuacji, gdy było kilka decyzji w wyniku ich uchylenia. Uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia skutkuje tym, że terminy, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 o.p., liczone są na nowo i nie podlegają sumowaniu z dotychczasowymi terminami do wydania decyzji.

Spór trafił do NSA. Sąd kasacyjny postanowił jednak przekazać sprawę do rozpoznania poszerzonemu składowi, zwracając uwagę, że na tle tego zagadnienia orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest jednolite. NSA zapytał więc, czy art. 54 § 3 o.p. należy tak rozumieć, że w razie uchylenia decyzji organu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia termin 3-miesięczny, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 o.p., należy - sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji - liczyć od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji, czy też termin ten należy od nowa liczyć od dnia zwrotu akt do organu pierwszej instancji w celu ponownego rozpoznania sprawy po uchyleniu poprzedniej decyzji.

NSA w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, zgodnie z którą art. 54 § 3 o.p. należy tak rozumieć, że w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, termin 3-miesięczny, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 tej ustawy, należy liczyć – sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji – od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji.