Jaka forma opodatkowania firmy w 2016 r.?

Przeczytaj także: Opodatkowanie działalności gospodarczej skalą podatkową 2016

Podatek płacony od dochodu czyli skala podatkowa i podatek liniowy

Mimo, że skala podatkowa i podatek liniowy to dwie odrębne formy opodatkowania, z uwagi na to, że są one do siebie bardzo podobne, zostaną omówione łącznie. Różnica pomiędzy nimi polega jedynie na innych stawkach podatku, uprawnieniach co do ulg podatkowych i preferencji rozliczenia oraz niektórych ograniczeń w stosowaniu. Reszta (czyli określanie przychodów i kosztów, termin wpłacenia podatku, sposób jego liczenia) są takie same.

Wskazane formy opodatkowania charakteryzują się tym, iż podstawą opodatkowania jest uzyskany z działalności gospodarczej dochód pomniejszony o przysługujące odliczenia. Dochodem jest natomiast przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Podatek płacony jest zatem od faktycznie zarobionych pieniędzy (co jednak w praktyce trochę odbiega od teorii). To natomiast wymaga prowadzenia odpowiednich urządzeń księgowych. Tymi są: podatkowa księga przychodów i rozchodów (którą prowadzą mniejsze firmy) i księgi rachunkowe (przewidziane dla tych, których przychody w poprzednim roku przekraczają 1 200 000 euro; na rok 2016 limit ten wynosi 5 092 440 zł – istotny jest tutaj oczywiście przychód roku 2015).

Nadto przedsiębiorcy korzystający z tych form opodatkowania muszą prowadzić ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (niezbędną do naliczania odpisów amortyzacyjnych), ewidencję wyposażenia, a także karty przychodów pracowników.

Otóż ustawodawca określił definicję kosztu podatkowego. Zawarł także w ustawie podatkowej katalog wydatków, które bezwzględnie do kosztów uzyskania przychodów nie mogą być zaliczane (a który niestety nie jest jasny w każdym przypadku) jak też określił moment, na który dany wydatek staje się kosztem podatkowym. Niestety każda z tych kwestii w praktyce wywołuje niemałe trudności interpretacyjne, co potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych jak i orzeczenia sądów administracyjnych. Warto dodać, że takie orzeczenia czy interpretacje, pomimo bardzo podobnych stanów faktycznych, często są ze sobą sprzeczne, o zmianie wcześniej zajmowanego stanowiska już nie wspominając.

Kto może skorzystać z opodatkowania?
Z opodatkowania skalą podatkową skorzystać może każdy przedsiębiorca. Jest to podstawowa forma opodatkowania - inne są fakultatywne. Nie ma tutaj znaczenia wartość przychodu czy uzyskanego dochodu, liczba zatrudnionych osób bądź korzystanie z usług podwykonawców, jak też profil działalności gospodarczej. Niemalże identycznie jest w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym, z pewnym małym wyjątkiem.

Przedsiębiorcy opodatkowani skalą podatkową bądź podatkiem liniowym są obowiązani do ustalania oraz wpłacania na konto urzędu skarbowego w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy za okresy kwartalne bądź miesięczne. Podstawą opodatkowania jest dochód (ustalany na podstawie prowadzonych urządzeń księgowych) pomniejszony o przysługujące odliczenia (np. zapłacone i odliczane składki na ubezpieczenie społeczne czy stratę z lat ubiegłych).

Ile podatku trzeba odprowadzić do urzędu skarbowego? W przypadku podatku liniowego 19% od wyliczonej podstawy opodatkowania, pomniejszając go o podlegające odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku skali podatkowej sytuacja jest bardziej skomplikowana. Tutaj bowiem gdy podstawa opodatkowania nie przekracza kwoty 85 528 zł, stosowana jest 18% stawka podatku, zaś nadwyżka ponad tę kwotę opodatkowana jest stawką 32% (przy czym przy ustalaniu zaliczki na podatek dochodowy wg skali podatkowej uwzględnia się dodatkowo kwotę wolną od podatku). Taka skala podatkowa obowiązuje w roku 2015 i wszystko wskazuje na to, że w niezmienionym kształcie będzie też obowiązywać w roku 2016. Zmiana nastąpi jednakże w zakresie kwoty wolnej od podatku (obecnie bowiem jest to 3 089 zł, zaś ostatnia propozycja na przyszły rok opiewa na wartość 8 000 zł).

Obliczoną zaliczkę na podatek wpłaca się na konto urzędu skarbowego w terminie do 20-tego dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (miesiąc lub kwartał), którego zaliczka dotyczy. Warto przy tym pamiętać, że firmy istniejące od kilku lat mogą skorzystać z tzw. zaliczek uproszczonych. Polegają one na tym, że ich wartość oblicza się na podstawie dochodów uzyskanych w latach ubiegłych i wpłaca w równej wysokości przez cały rok, bez względu na wartość dochodu faktycznie uzyskanego w danym roku podatkowym. Faktycznie uzyskany dochód w danym roku jest tutaj istotny dopiero przy ustalaniu zobowiązania podatkowego za cały rok, w PIT rocznym. Trzeba jednak pamiętać, że przedsiębiorcy decydujący się na zaliczki uproszczone nie mogą rozliczać się za okresy kwartalne.

Różnice pomiędzy skalą podatkową a podatkiem liniowym
Różne stawki podatku to pierwsze, co odróżnia skalę podatkową od podatku liniowego. Kolejną różnicą są przysługujące ulgi i odliczenia.

Mianowicie liniowcy zostali pozbawieni niemalże wszystkich preferencji podatkowych (co ma im rekompensować stała stawka podatku, niezależna od wartości uzyskanego dochodu). Odliczyć mogą jedynie straty z lat ubiegłych, zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne (pierwsze pomniejszają wartość podstawy opodatkowania, drugie samego podatku czy też zaliczki na podatek) oraz (w zeznaniu rocznym) wpłaty na IKZE.

Przedsiębiorcy opodatkowali skalą natomiast są uprawnieni do wszelkich ulg i odliczeń przewidzianych w przepisach podatkowych (w tym części z nich na zasadach praw nabytych). Mogą oni w związku z tym skorzystać zarówno z ulg zmniejszających podstawę opodatkowania (w postaci chociażby strat z lat ubiegłych, ulgi rehabilitacyjnej, na Internet, czy w ramach praw nabytych ulgi odsetkowej, remontowej itp.) jak i sam podatek (ulga na dzieci).

Kolejna różnica tyczy się dopuszczalnych form rozliczenia podatku. Otóż liniowiec musi rozliczyć się indywidualnie. Przedsiębiorca opodatkowany skalą może natomiast wybrać (obok PIT składanego indywidualnie) rozliczenie wspólnie z małżonkiem bądź jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Podatek od dochodu z zeznaniem
Po zakończeniu roku podatkowego liniowcy, czy opodatkowani skalą podatkową są obowiązani złożyć w urzędzie skarbowym rozliczenie podatkowe i to bez względu na to czy i w jakiej wysokości uzyskali przychód, dochód, czy też ponieśli stratę podatkową. Dla skali podatkowej został przewidziany formularza PIT-36, zaś dla podatku liniowego PIT-36L. W jednym i drugim przypadku do formularza podstawowego trzeba dołączyć wymagane załączniki.