Zaliczka na zakup samochodu: termin złożenia VAT-26

Przeczytaj także: Odliczenie VAT od przyczepy do samochodu osobowego

Samochody podatkowo traktowane jako osobowe dają co do zasady prawo do odliczenia jedynie połowy VAT-u od ich zakupu. Przyjmuje się tutaj bowiem, że pojazd taki służy tzw. celom mieszanym, a więc nie tylko działalności gospodarczej podatnika, ale także innym celom, np. prywatnym samego przedsiębiorcy, jego pracowników czy innych osób. Pełny VAT można odliczyć jedynie wówczas, gdy pojazd będzie służył wyłącznie działalności gospodarczej. Udowodnienie takiego faktu – w przypadku samochodów osobowych używanych w firmie – wymaga jednak zaprowadzenia dodatkowej dokumentacji w postaci ewidencji przebiegu pojazdu czy spisania reguł korzystania z auta wykluczających użytek prywatny. Nadto należy też zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o takim pojeździe na formularzu VAT-26.

Ile czasu na złożenie informacji?

Termin na złożenie VAT-26 jest nadzwyczaj krótki. Wynosi on zaledwie 7 dni, licząc od dnia, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związanym z takim pojazdem (patrz. Art. 86a ust. 12 ustawy o VAT).

Fiskus nader skrupulatnie podchodzi do powyższej regulacji. Otóż zdaniem organów podatkowych przez poniesienie wydatku należy rozumieć także wpłacenie zaliczki na poczet zakupu towaru czy usługi lub nabycie towaru czy usługi, w zależności od tego, które z wymienionych czynności wystąpi jako pierwsze.

Warto tutaj podkreślić, że w momencie wpłaty zaliczki na nowy samochód przedsiębiorca nie zna jeszcze wszystkich danych pojazdu, które są podawane w informacji VAT-26 (chociażby numer rejestracyjny). Dlatego w pierwotnej informacji brakujących danych się nie podaje. Należy jednak je uzupełnić w okresie późniejszym już po dokonaniu zakupu samochodu.

VAT-26 po terminie

Niestety na ogół tak bywa, że w chwili wpłaty zaliczki przedsiębiorca nie myśli jeszcze o skutkach podatkowych. O tych dowiaduje się najczęściej dopiero przy dostarczeniu dokumentów do biura rachunkowego albo już po zakupie samego samochodu. VAT-26 zatem często jest tutaj składny po terminie. Spóźnienie wywołuje skutek w postaci powstania prawa do pełnego odliczenia VAT dopiero od dnia złożenia takiej informacji. Od wcześniejszych wydatków (a więc tutaj z faktury zaliczkowej) można odliczyć jedynie połowę tego podatku.

Powyższe nie oznacza jednakże, że połowa VAT tutaj przepada. Podatnik bowiem jest uprawniony do jej odzyskania w trybie korekty VAT dokonywanej zgodnie z art. 90b ustawy o VAT.

Odliczenie VAT poprzez korektę

Art. 90b ustawy o VAT ma zastosowanie, gdy dochodzi do zmiany przeznaczenia samochodu, np. z wykorzystywania go do celów mieszanych na wykorzystywanie na potrzeby jedynie działalności gospodarczej. Zgodnie z jego brzmieniem w takim przypadku podatnik nabywa prawo do odzyskania nieodliczonego VAT (lub jego części) od wydatków na zakup pojazdu, jeżeli zmiana przeznaczenia następuje w tzw. okresie korekty. Ten – dla samochodów osobowych o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł – wynosi 60 miesięcy, a w przypadku pojazdów tańszych – 12 miesięcy. Korekty takiej dokonuje się w deklaracji za okres, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia. Korekcie podlega kwota obliczona proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty.

I tutaj mamy dobrą wiadomość dla przedsiębiorców, którzy wpłacili zaliczkę na poczet zakupu samochodu, niemniej VAT-26 złożyli po terminie (czyli dopiero przy jego zakupie). W takich przypadkach bowiem zmiana przeznaczenia samochodu następuje od początku okresu korekty. Dzięki temu można odzyskać cały nieodliczony wcześniej od zaliczki VAT. Nieodliczoną kwotę (in plus) należy wykazać w deklaracji VAT po stronie podatku naliczonego w pozycji 47: Kwota podatku naliczonego od nabycia środków trwałych.