Wydatki związane z prowadzeniem procesu sądowego w kosztach podatkowych

Przeczytaj także: Proces sądowy: koszty postępowania jako podatkowe?

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP), podatnik ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP oraz wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, czy też zachowanie albo zabezpieczenie źródła pozyskiwania przychodu.

Niewątpliwie prowadzenie sporu z kontrahentem związane jest z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Toczenie sporów mieści się bowiem w zakresie zwykłego ryzyka gospodarczego.

Ponadto, jeśli spór dotyczy roszczeń o charakterze majątkowym (związanych np. z dochodzeniem należności lub kwestionowaniem obowiązku jej zapłaty), chęć dążenia do jego rozstrzygnięcia oraz ponoszone w związku z tym koszty, można z pewnością uznać za racjonalne oraz uzasadnione ekonomicznie.

Tym samym, poniesione przez podatnika koszty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego w związku z prowadzonym procesem, co do zasady, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22.08.2017 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.200.2017.2.MM).


Niemniej jednak nie zawsze koszty związane z prowadzonym procesem będą kosztem podatkowym. Kosztami podatkowymi nie będą bowiem te wydatki, które zostały poniesione bezzasadnie, czyli z winy podatnika - np. jeśli proces został zainicjowany niewykonaniem przez niego zobowiązania (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2.02.2017 r., znak: 1462-IPPB3.4510.1039.2016.1.DP oraz z 25.04.2019 r., znak: 0115-KDIT3.4011.81.2019.1.PSZ). Co do zasady bowiem, kosztem podatkowym nie mogą być wydatki, których przyczyną poniesienia jest niewłaściwe postępowanie podatnika.

Badając zatem możliwość zaliczenia kosztów procesu do kosztów uzyskania przychodów, należy każdorazowo dokonać indywidualnej analizy danego przypadku, mając na uwadze szczegóły danej sprawy i przesłanki jakimi kierował się podatnik, a także strona przeciwna oraz poznać rozstrzygnięcie sądu wraz z jego uzasadnieniem.