Podatnik zwolniony z VAT a sprzedaż samochodu osobowego

Przeczytaj także: Sprzedaż towarów kupionych bez VAT a wykorzystywanych w firmie

Przedmiotem opodatkowania VAT-em jest m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. W pojęciu odpłatnej dostawy towarów mieści się m.in. sprzedaż środków trwałych, w tym samochodów osobowych – te mieszczą się w definicji towarów. Co do zasady zatem czynność polegająca na sprzedaży samochodu będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT (gdy jest dokonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej).

Nie każda sprzedaż oznacza jednakże od razu obowiązek wykazania VAT. Ustawodawca przewidział bowiem szereg zwolnień od podatku. Z tych obecnie korzysta podatnik z naszego przykładu.
Jednakże od sprzedaży samochodu VAT będzie musiał wykazać. Dlaczego?

Przyjrzyjmy się art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (bo to z tego zwolnienia ewentualnie można by było tutaj skorzystać), w którym to ustawodawca zwolnił z podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Ustawodawca wymaga tutaj zatem spełnienia dwóch przesłanek (łącznie), aby zwolnienie to zastosować. Pierwszą z nich jest wykorzystywanie sprzedawanego towaru wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku. Warunek ten można uznać obecnie za spełniony – od 2017 r. nasz podatnik świadczy wyłącznie czynności zwolnione z VAT.
Drugim warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest brak prawa do odliczenia VAT od zakupu tego towaru – i ta przesłanka już nie jest spełniona. Nasz podatnik odliczył bowiem przy zakupie podatek VAT w wysokości 20% jego wartości wykazanej na fakturze. Mimo, że prawo do odliczenia było tutaj istotnie ograniczone, to jednak występowało. W rezultacie podatnik nie może skorzystać ze zwolnienia z VAT przy sprzedaży samochodu osobowego.


Sprzedaż ta winna zostać rozliczona na zasadach ogólnych. Podstawą opodatkowania będzie wszystko to, co stanowi zapłatę, którą podatnik otrzymał bądź ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy – bez kwoty podatku (art. 29a ust. 1 i ust.6 pkt 1 ustawy o VAT). Do sprzedaży należy zastosować podstawową stawkę VAT w wysokości 23%.

Obowiązek podatkowy powstanie tutaj z chwilą dokonania dostawy samochodu, tj. z chwilą przeniesienia praw do rozporządzania nim jak właściciel. Wcześniejsze otrzymanie zaliczki bądź całej zapłaty będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego w dacie ich otrzymania – w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Podatnik z przykładu musi pamiętać, że pomimo korzystania ze zwolnienia, za okres, w którym powstanie u niego obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży samochodu, będzie zobowiązany do złożenia deklaracji VAT oraz wykazania w niej tej sprzedaży, jak też zapłaty podatku.