eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Ośrodek interesów życiowych a wyjazd za pracą za granicę

Ośrodek interesów życiowych a wyjazd za pracą za granicę

2020-07-24 10:15

Ośrodek interesów życiowych a wyjazd za pracą za granicę

Rezydencja podatkowa a praca za granicą © Michail Petrov - Fotolia.com

Kwestia ustalenia centrum interesów osobistych oraz gospodarczych podatnika ma wpływ na ustalenie jego rezydencji podatkowej, a tym samym na obowiązek podatkowy i odpowiednie opodatkowanie osiąganych dochodów w danym kraju. Urzędy skarbowe są w tej kwestii bardzo rygorystyczne, ponieważ większość sytuacji interpretują na korzyść Skarbu Państwa.

Przeczytaj także: Co daje certyfikat rezydencji w płatnościach transgranicznych?

Jednym z takich przykładów jest sprawa dotycząca ustalenia miejsca zamieszkania w przypadku opuszczenia kraju przez osobę oddelegowaną do pracy w innym państwie, która ostatecznie trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 28 września 2018 r., sygn. II FSK 2653/16).

Przepisy ustawy o PIT


Kluczowe dla prawidłowego określenia miejsca rezydencji podatkowej jest ustalenie miejsca zamieszkania podatnika. Zgodnie z polską ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 3 ust. 1a) uznaje się, że osoba ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada ośrodek interesów życiowych (osobistych lub gospodarczych) lub przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W takich przypadkach osoby fizyczne podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Spójnik „lub” wskazuje, że kryteria te należy rozpatrywać rozłącznie i niezależnie. Przykładowo, aby określić miejsce zamieszkania, nie trzeba przebywać w Polsce dłużej niż 183 dni w roku. Wystarczy posiadać w tym kraju ośrodek interesów życiowych. Dodatkowo z uwagi na użycie spójnika „lub” także w przypadku rozróżnienia osobistego i gospodarczego ośrodka interesów życiowych w efekcie należy przyjąć, że w ustawie zdefiniowane są trzy rozłączne kryteria potwierdzające miejsce zamieszkania. Takie podejście potwierdzają także organy podatkowe (np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 7 lutego 2012 r., sygn. IPTPB2/415-650/11-4/MP).

fot. Michail Petrov - Fotolia.com

Rezydencja podatkowa a praca za granicą

Miejsce rezydencji podatkowej przesądza o opodatkowaniu wszystkich uzyskiwanych przychodów. Dlatego też fiskus bardzo chętnie wskazuje tutaj Polskę jako kraj rezydencji. Tymczasem pod uwagę należy brać szereg dodatkowych informacji. I tak. NSA uznał m.in. że podatnik, który przeprowadził się do Włoch, gdzie pracuje i uzyskuje dochody, przestał być polskim rezydentem pomimo posiadania tutaj nieruchomości czy konta bankowego.


Pomimo tego, że do okresu 183 dni wlicza się każdy zaczęty dzień w danym kraju, w tym także weekendy, święta czy dni wolne od pracy, to podatnik wskazał, że jego pobyt nie przekroczył tego okresu, zatem fiskus w omawianej sprawie skupił swoje zainteresowania na analizie dwóch pozostałych przesłanek (interesów życiowych).

Centrum interesów osobistych


Powiązania osobiste to występowanie więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej, kulturalnej, sportowej czy też politycznej. W praktyce często podstawowym czynnikiem jest obecność w danym kraju współmałżonka/partnera oraz małoletnich dzieci. Przykładowo więc, wyjeżdżając do innego kraju w celu zarobkowym z całą rodziną, należy przyjąć, że ośrodek osobistych interesów jest w tym innym kraju. W przypadku osób samotnych za ośrodek interesów osobistych przyjmuje się miejsce prowadzenia samodzielnego gospodarstwa domowego, tj. przykładowo relacji z przyjaciółmi, uczestniczenia w życiu kulturalnym, politycznym czy też praktykowania hobby.

Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 grudnia 2018 r. wskazał, że „w dbałość o ognisko domowe, przez co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały”. Innymi słowy, jeżeli osoba fizyczna czyni starania, aby osiedlić się w danym kraju na pobyt długotrwały, wówczas występować może u niej tzw. ognisko domowe, które jest przyczyną występowania interesów osobistych w tym kraju. W związku z powyższym w omawianej sprawie organ stwierdził, że podatnik przeniósł na terytorium Włoch centrum interesów osobistych.

Ośrodek interesów gospodarczych


Inny natomiast wniosek wynikał w zakresie interesów gospodarczych. We wniosku o interpretację podatnik wskazał, że na terytorium Polski posiada jeszcze dwa rachunki bankowe i jest właścicielem nieruchomości, którą na czas pobytu wynajmuje. Ponadto jest ubezpieczony oraz ma zawieszony stosunek pracy z polskim pracodawcą.

Należy wskazać, że w przepisach brak jest definicji ośrodka interesów gospodarczych. W praktyce chodzi tu o miejsce, gdzie osiąga się większość swoich dochodów z pracy zarobkowej, wykonywania wolnego zawodu czy prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto pod uwagę może być wzięta kwestia posiadanych inwestycji w danym kraju, majątku ruchomego i nieruchomego, depozytów czy lokat, a także kredytów lub polis ubezpieczeniowych. W związku z powyższym organ stwierdził, że powiązania podatnika są na tyle silne, że nieograniczony obowiązek podatkowy powstaje na terytorium Polski.

Co stwierdził NSA


NSA potwierdził wcześniejsze stanowisko WSA w Warszawie i wskazał, że pomimo iż pozostawione w Polsce mienie może wpływać na ustalenie ośrodka interesów życiowych, to jednak nie ma ono decydującego charakteru. W ocenie NSA w niniejszej sprawie powiązania z Polską miały charakter marginalny. W szczególności nie można mówić o ośrodku gospodarczym w sytuacji, gdy podatnik większość dochodów osiąga z pracy we Włoszech. Był to zresztą bezpośredni powód jego przeprowadzki. Tam też wykonuje zawód. Dodatkowo NSA podkreślił, że w tym przypadku nie znajdą zastosowania tzw. normy kolizyjne, ponieważ podatnika nie można uznać za rezydenta dwóch krajów – Polski i Włoch.

Stanowisko NSA należy uznać za korzystne dla podatnika w szczególności z uwagi na zagwarantowanie pewności prawa. Sprawa z pozoru prosta została skomplikowana przez urząd do tego stopnia, że rozstrzygnięcie musiał wydać NSA.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: