eGospodarka.pl › Podatki › Interpretacje i wyjaśnienia › Wsteczne podwyższenie stawki amortyzacji jest możliwe?

Wsteczne podwyższenie stawki amortyzacji jest możliwe?

2021-12-01 11:00

Przeczytaj także: W SSE można obniżyć stawki amortyzacji

W przypadku metody degresywnej odpisy amortyzacyjne dokonywane są od corocznie malejącej podstawy (wartości początkowej środka trwałego pomniejszonej o dokonane odpisy amortyzacyjne), jednakże przy zastosowaniu podwyższonych stawek amortyzacyjnych o współczynnik nie wyższy niż 2,0.

Począwszy od roku podatkowego, w którym określona na powyższych zasadach roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej (wg stawek z Wykazu stawek amortyzacyjnych), dokonuje się dalszych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową.

Stwierdzić zatem należy, że Spółka nie może obniżyć stawek amortyzacyjnych stosowanych do środków trwałych amortyzowanych metodą degresywną. Taką możliwość daje zapis art. 16k ust. 1 w związku z art. 16i ust. 5 ww. ustawy, jednakże dopiero w momencie zastosowania metody określonej w art. 16i ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (amortyzacji liniowej).

Przyjęcie metody degresywnej wyklucza zatem zastosowanie omawianego narzędzia, polegającego na zmianie stawki amortyzacyjnej. Stawka może ulec modyfikacji dopiero w momencie przejścia z metody degresywnej na metodę liniową (w roku, w którym odpis metodą degresywną jest niższy niż w przypadku zastosowania metody liniowej).

Powołany przepis art. 16i ust. 5 ustawy o CIT, nie zabrania obniżenia stawki amortyzacyjnej danego środka trwałego nawet kilka razy. Podatnik może zatem dokonać zmiany stawki, tj. jej zmniejszenia począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo jej zmniejszenia bądź zwiększenia uprzednio obniżonej począwszy od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Podatnik ma więc możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy, z tym tylko zastrzeżeniem, aby stawki te nie były wyższe od stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych.

Zmiana stawek amortyzacyjnych przewidziana w art. 16i ust. 5 ustawy o CIT, pomimo że nie została ograniczona przez ustawodawcę żadnym limitem, powinna być dokonywana z uwzględnieniem pozostałych przepisów ustawy. Zatem ww. przepis umożliwił podatnikom obniżanie stawek amortyzacyjnych, nie określając przy tym szczegółowych zasad tego procesu, za wyjątkiem określenia terminów, w których może do tych zmian dojść (czyli począwszy od miesiąca wprowadzenia do ewidencji lub od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego) oraz w przypadku stosowania dla tych środków trwałych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w art. 16i ust. 5 ustawy o CIT ustawodawca jasno określił, kiedy może nastąpić obniżenie stawki z Wykazu, stwierdzając, że zmiany stawki
w odniesieniu do:
- środków trwałych wprowadzonych po raz pierwszy do ewidencji – dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji;
- środków pozostających już w ewidencji – dokonuje się począwszy od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Przepis ten nie oznacza, że zmiany stawki amortyzacji można dokonać „wstecz”. Wyrażenie „następny”, zdaniem Organu, oznacza każdy następny rok podatkowy po obecnym. Tak więc zmiany obniżenia stawek amortyzacji można dokonać tylko na początku każdego roku po bieżącym. Wskazuje na to także treść uzasadnienia projektu ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (druk sejmowy nr 411 z dnia 17 kwietnia 2002 r.) „zgodnie z założeniami pakietu „Przede wszystkim przedsiębiorczość” zmieniono również wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych, ograniczając liczbę pozycji wykazu. Wprowadzono też możliwość zmniejszenia stawek amortyzacyjnych z wykazu w dowolnej wysokości oraz w wybranym przez podatnika momencie. Taka zmiana podyktowana była koniecznością dostosowania ustaw podatkowych z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie o rachunkowości oraz stworzenia mocniejszego instrumentu polityki podatkowej prowadzonej przez podatników. Podatnicy będą mogli w okresie ponoszenia strat podatkowych zaplanować maksymalnie obniżone stawki amortyzacyjne i powrócić do stawek, tj. wyższych kosztów podatkowych, w okresie osiągania dochodów, a tym samym odpowiednio wpływać na wysokość straty podatkowej i dochodu do opodatkowania”.

W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej wskazano zatem na możliwość zaplanowania obniżonych stawek amortyzacji dla celów podatkowych w okresie ponoszenia strat, a tym samym wpływać na wysokość straty podatkowej i dochodu do opodatkowania. Nie można jednak uznać, że art. 16i ust. 5 Ustawy o CIT zezwala na modyfikowanie odpisów amortyzacyjnych (a więc w konsekwencji wysokości kosztów podatkowych) za okresy wcześniejsze. Podatnicy nie są uprawnieni do modyfikowania kosztów uzyskania przychodów w dowolnym dla siebie momencie i za dowolny okres w przeszłości według własnego uznania, bez wyraźnej przyczyny powodującej korektę. Taką przyczyną może być m.in. błąd rachunkowy, oczywista omyłka czy też błędnie stosowane stawki amortyzacji.

W związku z powyższym, obniżenia stawek amortyzacyjnych przy stosowaniu metody liniowej Wnioskodawca może dokonać począwszy od miesiąca, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji lub od pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego, przy czym przez słowo „następny” należy rozumieć każdy następny po obecnym (bieżącym) roku podatkowym.

Wnioskodawca nie może natomiast w trakcie roku podjąć decyzji dotyczącej obniżenia stawki amortyzacyjnej ze skutkiem wstecz, dokonując korekty uprzednio dokonywanych odpisów amortyzacyjnych wg stawek wynikających z Wykazu i stosując obniżone stawki amortyzacyjne, ponieważ jak wynika z wyżej powołanego przepisu art. 16i ust. 5 podatnik może dokonać zmiany od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Kolejne obniżenie stawki amortyzacyjnej dla tych konkretnych środków trwałych będzie możliwe jak wynika z przepisu art. 16i ust. 5 ustawy o CIT od pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, biorąc pod uwagę przedstawiony przez Wnioskodawcę opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że w sprawie nie dochodzi do zmiany wysokości stawki amortyzacyjnej w trakcie roku ze skutkiem wstecz, co jest niedopuszczalne w świetle dokonanej powyżej wykładni przepisów, tylko w wyniku błędnie zastosowanej stawki amortyzacyjnej Wnioskodawca będzie dokonywał korekty kosztów w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Bowiem jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca w roku 2019 r. nie podjął decyzji o kontynuowaniu stosowania obniżonych stawek amortyzacji za rok 2019 i lata następne, zatem Spółka powróciła do stosowania stawek amortyzacyjnych zgodnych z Wykazem (zarówno w odniesieniu do środków trwałych które od początku były amortyzowane metodą liniową, jak i środków trwałym, które początkowo były amortyzowane stawką degresywną, ale już nastąpiło przejście na amortyzację liniową zgodnie z przepisami art. 16i ust. 1 ustawy o CIT). Natomiast zidentyfikowano, że w stosunku do niektórych środków trwałych amortyzacja środków trwałych amortyzowanych metodą liniową, w tym środków trwałych amortyzowanych liniowo po przejściu z metody degresywnej zgodnie z art. 16k ust. 1 ustawy o CIT, wciąż była naliczana według obniżonych stawek amortyzacji, pomimo braku stosownej decyzji o ich obniżeniu.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że jeżeli w wyniku błędnego stosowania stawki amortyzacyjnej odpisy amortyzacyjne były zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w niewłaściwej wysokości to Spółka uprawniona jest do dokonania korekt odpisów amortyzacyjnych w stosunku do środków trwałych, w których była stosowna niewłaściwa stawka amortyzacyjna. Powyższe dotyczy zarówno środków trwałych amortyzowanych od początku wg metody liniowej (art. 16i ust. 1 ustawy o CIT), jak również do środków trwałych, które początkowo były amortyzowane według metody degresywnej (art. 16k ust. 1 ustawy o CIT), ale już nastąpiło przejście na amortyzację liniową zgodnie z przepisami art. 16i ust. 1 ustawy o CIT.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów

Przeczytaj także: