Handel samochodami a prawo do odliczenia podatku VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT od zakupu kampera

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi firmę w branży gastronomicznej. Jest czynnym podatnikiem VAT, nie handluje samochodami osobowymi.
W związku zakończeniem najmu samochodu osobowego, pojazd ten został zakupiony w miesiącu sierpniu 2021 r. i potraktowany jako towar handlowy. Od zakupu tego odliczono 50% podatku VAT. Miesiąc po zakupie samochód został sprzedany. Od dnia zakupu do dnia sprzedaży pojazd nie był wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej ani nie służył celom prywatnym przedsiębiorcy czy jego pracowników. Oczekiwał na potencjonalnego nabywcę.

Wnioskodawca nie prowadził dla tego samochodu ewidencji przebiegu pojazdu oraz nie złożył informacji do Urzędu Skarbowego VAT-26, jak również nie był prowadzony regulamin użytkowania pojazdu, ponieważ samochód został zakupiony w celu dalszej odsprzedaży (art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o VAT) i nie był eksploatowany od dnia zakupu do dnia sprzedaży nowemu nabywcy.

Od razu po wykupie wnioskodawca podjąć decyzję o jak najszybszej sprzedaży samochodu, w związku z czym po zakupie został on unieruchomiony i oczekiwał na przyszłego nabywcę. Działaniami zabezpieczającymi było zamknięcie pojazdu do dnia sprzedaży w garażu na terenie zakładu pracy.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy od zakupu samochodu mógł odliczyć pełny podatek VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r., poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawa o VAT:
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. pixabay.com

Ile VAT można odliczyć kupując auto do odsprzedaży?

Kupując samochód do odsprzedaży odliczysz tylko połowę VAT, chyba że zgłosisz pojazd do urzędu skarbowego VAT-26 oraz zaprowadzisz ewidencję przebiegu tego pojazdu.

W myśl ust. 2 pkt 1 lit. a tego artykułu:
kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Jak stanowi art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy:
w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.

Stosownie do art. 2 pkt 34 ustawy o VAT:
przez pojazdy samochodowe rozumie się pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Stosownie do art. 86a ust. 2 ustawy o VAT:
do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:
1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Zatem zgodnie z powyższymi regulacjami podatnikowi przysługuje ograniczone do 50% prawo do odliczenia podatku w odniesieniu do wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do użytku „mieszanego”.

Dla celów stosowania tego ograniczenia za wykorzystywanie „mieszane” należy rozumieć, że w odniesieniu do pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej istnieje możliwość jego użycia również do celów niezwiązanych z tą działalnością, np. do celów prywatnych. Wystarczy przy tym możliwość nawet tylko jednorazowego użycia pojazdu do celów prywatnych, aby uznać, że pojazd może być wykorzystywany w sposób „mieszany”. Nie jest przy tym istotny moment, w którym użycie to ma miejsce podczas całego okresu użytkowania przez podatnika danego pojazdu, żeby uznać ten pojazd za wykorzystywany do celów „mieszanych”. Przyjmuje się, że każdy pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony – ze względu na swoje cechy konstrukcyjne – służy co do zasady użytkowi „mieszanemu”, a zatem wszystkie wydatki z nim związane podlegają ograniczeniu w odliczaniu do 50%.

Jednakże, od zasady wynikającej z art. 86a ust. 1 ustawy przewidziano wyjątki.

W świetle art. 86a ust. 3 ustawy, przepis ust. 1 nie ma zastosowania:
1) w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:
a) wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
b) konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;
2) do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Na mocy art. 86a ust. 4 ustawy, pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

W myśl art. 86a ust. 5 ustawy, warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych:
1) przeznaczonych wyłącznie do:
a) odprzedaży,
b) sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,
c) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze
- jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika;
2) w odniesieniu do których:
a) kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych podatnik oblicza zgodnie z ust. 1 lub
b) podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych.

Użycie wyrazu „wyłącznie” w art. 86a ust. 5 ustawy, wskazuje, że zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji nie obejmuje sytuacji, gdy pojazdy są wykorzystywane – choćby przejściowo – do innych celów (np. użytek prywatny, jazda próbna, użytek służbowy podatnika, itp.). Zatem w odniesieniu do pojazdu, który np. jest przeznaczony do odprzedaży lub do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, ale jest wykorzystywany przez podatnika także do innych celów, nie może być zastosowane zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji.

Ewidencja przebiegu pojazdu jest prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności (art. 86a ust. 6 ustawy).

W świetle art. 86a ust. 12 ustawy – podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami.

Na mocy art. 86a ust. 13 ustawy, w przypadku niezłożenia w terminie informacji, o której mowa w ust. 12, uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia.

Wątpliwości Pana na gruncie przepisów ustawy o VAT w odniesieniu do przedstawionego opisu sprawy dotyczą prawa do pełnego odliczenia podatku VAT od zakupu tego samochodu, który stanowił towar handlowy.

Mając na uwadze treść cytowanych przepisów, należy stwierdzić, że z regulacji art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a i art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik ma możliwość odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z pojazdami samochodowymi w sytuacji, gdy pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Do celów pełnego odliczenia podatku, fakt wykorzystywania ich wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. Co do zasady w celu dokonania pełnego odliczenia muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj. sposób wykorzystania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach ich używania, musi wykluczać ich użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu. Jednakże w art. 86a ust. 5 ustawy zostały wymienione ściśle określone sytuacje, w których wyłączony zostaje obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Zgodnie z tym przepisem (art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ), warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży. Ponadto, przepis art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy ma zastosowanie, jeżeli odprzedaż tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.
Trzeba jednak tu zauważyć, że użycie wyrazu „wyłącznie” w wyżej cytowanych przepisach wskazuje, że zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji nie obejmuje sytuacji, gdy pojazdy są wykorzystywane – choćby przejściowo – do innych celów.

Wskazał Pan, że samochód osobowy, o którym mowa we wniosku, był wykorzystany tylko i wyłącznie odprzedaży. Z wyjaśnień wynika, że po wykupie zostało ustalone, iż przedmiot wykupu zostanie zbyty w najszybszym możliwym czasie, wobec czego pojazd po zakupie został unieruchomiony i oczekiwał na przyszłego nabywcę. Działaniami zabezpieczającymi było zamkniecie pojazdu do dnia sprzedaży w garażu na terenie zakładu pracy (działalność prowadzona w miejscu zamieszkania). Po zakupie samochód garażowany był w garażu na parkingu zakładowym - prowadzenia działalności gospodarczej. Jest Pan w posiadaniu innych samochodów wykorzystywanych do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Jednocześnie z wniosku wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w sektorze Restauracje i inne stale placówki gastronomiczne (kod PKD 56.10.A) i nie prowadzi Pan działalności w zakresie handlu samochodami osobowymi.


Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że nie zostały spełnione warunki do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu wykupienia samochodu.

Podkreślić należy, że do celów pełnego odliczenia podatku, fakt wykorzystywania samochodu wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. Co do zasady, jak wyjaśniono wcześniej, w celu dokonania pełnego odliczenia muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj. sposób wykorzystania pojazdu przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach ich używania, musi wykluczać jego użycie do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu. Art. 86a ust. 5 ustawy wymienia ściśle określone sytuacje, w których wyłączony zostaje obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. Zgodnie z tym przepisem, warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży. Ponadto, przepis art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy ma zastosowanie, jeżeli odprzedaż tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Po wykupieniu z leasingu, samochód nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i nie był w żaden sposób wykorzystywany, bowiem był przeznaczony wyłącznie do dalszej odprzedaży. Jak wskazał Pan we wniosku, nie był prowadzony regulamin użytkowania, nie prowadził Pan ewidencji przebiegu tego pojazdu jak również przedmiotem Pana działalności nie jest sprzedaż samochodów.

Zatem, skoro nie wprowadził Pan regulaminu użytkowania samochodu osobowego wykluczającego jego użytek prywatny, nie prowadził Pan ewidencji przebiegu pojazdu oraz przedmiotem Pana działalności nie jest odprzedaż samochodów, to nie zostały spełnione warunki do uznania, że samochód ten spełniał warunki, o których mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w związku z art. 86a ust. 4 pkt 1 oraz art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy

W konsekwencji, należy uznać, że nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia 100% podatku naliczonego z tytułu zakupu samochodu osobowego, na podstawie art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w związku z art. 86a ust. 4 pkt 1 oraz art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. Miał Pan ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu tego samochodu.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów