Oprocentowanie umowy pożyczki od wspólników

Przeczytaj także: Umowa pożyczki pomiędzy wspólnikiem a spółką osobową

Z punktu widzenia przepisów prawa spółka z o.o. to odrębny podmiot (osoba prawna). A zatem spółka pożyczając środki finansowe od wspólników musi zawrzeć z nimi umowę pożyczki, której będzie stroną (pożyczkobiorcą). Z umowy tej będzie wynikać obowiązek dłużnika (pożyczkobiorcy) do zwrotu otrzymanej kwoty pieniędzy. Przepisy ksh oraz kc nie przewidują żadnej szczególnej formy zawierania umowy pożyczki pomiędzy wspólnikiem a spółką z o.o. Jednak zarząd zawierając w imieniu spółki umowę pożyczki ze wspólnikiem powinien sporządzić ją w formie pisemnej i zawrzeć w niej standardowe elementy:

• kwotę pożyczki,
• wysokość jej oprocentowania,
• warunki i termin spłaty.

Kodeks cywilny nie wymaga, aby pożyczka udzielona spółce przez wspólników była oprocentowana. Jednak brak oprocentowania będzie miał konsekwencje podatkowe.

Pożyczka nieoprocentowana – konsekwencje podatkowe

W przypadku, gdy wspólnik udzielając spółce pożyczki nie naliczy odsetek, organy podatkowe potraktują taką sytuację jako uprzywilejowanie spółki i brak naliczenia oprocentowania uznają za nieodpłatne świadczenie wspólnika na rzecz spółki. W konsekwencji spółce zostanie naliczony przychód podlegający opodatkowaniu w wysokości odsetek, które musiałaby zapłacić, korzystając z komercyjnej pożyczki (chodzi tu o średnie oprocentowanie pożyczek na rynku). Również po stronie wspólnika (pożyczkodawcy) może zostać zwiększony dochód ze względu na zawarcie umowy pożyczki pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Aby uniknąć sporu z fiskusem, zaciągając dla spółki pożyczkę u wspólników bezpiecznie jest ustalić oprocentowanie w wysokości zbliżonej do przeciętnego oprocentowania stosowanego przez banki.

Rozliczenie otrzymanej pożyczki w podatku dochodowym

Kwota udzielonej pożyczki jest neutralna podatkowo. Po stronie spółki nie stanowi ona przychodu, ponieważ pożyczka ma charakter zwrotny i została wyłączona z katalogu przychodów. Natomiast po stronie udziałowca (pożyczkodawcy) nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

W przypadku spłaty pożyczki zwrócony wspólnikowi (pożyczkodawcy) kapitał nie będzie dla niego przychodem, a dla spółki (pożyczkobiorcy) nie będzie kosztem uzyskania przychodów.

Rozliczenie odsetek

Odsetki – w odróżnieniu od kwoty pożyczki – są przysporzeniem o charakterze definitywnym. Odsetki od udzielonej pożyczki spółce od wspólników dla spółki stanowią koszt uzyskania przychodów. Natomiast po stronie wspólnika stanowią przychód, który powinien on doliczyć do swoich przychodów i opodatkować.

Odsetki stanowią przychód dla wspólnika w dniu ich faktycznego otrzymania i jeśli w tym dniu są zapłacone odpowiednio są kosztem dla dłużnika (spółki). Spółka, która dokonuje wypłaty odsetek wspólnikowi – osobie fizycznej nieprowadzącej działalności (pożyczkodawcy), jest obowiązana do potrącenia zryczałtowanego podatku dochodowego 19% od kwoty wypłacanych odsetek. Powinna to uczynić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonała wypłaty odsetek. Ponadto powinna złożyć do urzędu skarbowego właściwego dla spółki PIT-8AR do 31 stycznia roku następującego po roku pobrania podatku.

Cienka kapitalizacja

Zaciągając dla spółki pożyczkę u jej udziałowców proszę zwrócić uwagę na poprawne rozliczenie w kosztach uzyskania przychodów zapłaconych odsetek. Nie wszystkie odsetki spółka może zaliczyć do kosztów podatkowych. Chcąc zaliczyć odsetki do kosztów nie możesz doprowadzić do zjawiska tzw. cienkiej kapitalizacji. Przepisy podatkowe wyłączają z kosztów odsetki od pożyczek (kredytów) udzielonych w ramach cienkiej kapitalizacji. Jeśli spółka decyduje się zaciągnąć pożyczkę u swojego wspólnika, powinna sprawdzić, ile udziałów posiada ten udziałowiec w kapitale zakładowym spółki.

Jeśli pożyczki (kredytu) udzielili spółce jej:

• udziałowiec posiadający nie mniej niż 25% jej udziałów albo
• udziałowcy posiadający łącznie nie mniej niż 25% jej udziałów, zaś wartość zadłużenia spółki wobec:
• jej udziałowców posiadających co najmniej 25% udziałów oraz
• innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca
  osiągnie łącznie trzykrotność kapitału zakładowego spółki, spółka nie zaliczy do kosztów odsetek od kwoty, o którą pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość określoną na dzień zapłaty odsetek.