Podatek u źródła: kompensata zobowiązań

Przeczytaj także: Chmura internetowa z podatkiem u źródła?

W stosunku do tych pierwszych zastosowanie znajdą przepisy CIT-u. Wówczas pobór podatku powinien nastąpić w terminie do 7 dnia miesiąc następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty wynagrodzenia. Jednocześnie w terminie do 31 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpił pobór podatku przedsiębiorca winien złożyć deklarację CIT-10Z. Ponadto, w terminie do końca 3 miesiąca roku następującego po roku, w którym podatnik pobierze zryczałtowany podatek dochodowy Spółka zobowiązana będzie do złożenia informacji na druku IFT-2/IFT-2R. Informację tą należy przekazać kontrahentowi (zagranicznej osobie prawnej) oraz złożyć do odpowiedniego urzędu skarbowego.

…inaczej niż osoby fizyczne…
Nieco odmienne zasady obowiązują w przypadku, gdy usługodawcą jest osoba fizyczna lub spółki niemające osobowości prawnej (tzw. podmioty transparentne) - wówczas pobór podatku odbywa się na zasadach określonych w ustawie PIT. Podatnik winien pobrać podatek u źródła do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w który dokonał wypłaty wynagrodzenia za usługi. W terminie do końca stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpił pobór podatku winien złożyć deklarację PIT-8AR do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika. Z kolei w terminie do końca lutego roku następującego po roku, w którym nastąpił pobór podatku podatnik powinien złożyć informację na druku IFT-1/IFT-1R, którą należy przesłać zagranicznej osobie fizycznej i fiskusowi.

…i spółki osobowe
Warto zauważyć, iż w przypadku podmiotów transparentnych (podmiotów zagranicznych odpowiadających polskim spółkom osobowym prawa handlowego- np. spółce partnerskiej czy komandytowej) podatnikami będą wspólnicy tych podmiotów a nie same podmioty. Oznacza to, iż to dla wspólników tych podmiotów, nie zaś tych podmiotów przedsiębiorca będzie zobowiązany sporządzić i przekazać druki IFT-1/IFT-1R. Kwota należnego podatku u źródła winna podlegać podziałowi pomiędzy wszystkich wspólników takich podmiotów według ich udziału w zysku tych podmiotów. Jeżeli zatem podatnik uzyska certyfikaty rezydencji tylko od niektórych wspólników tych podmiotów to będzie mógł nie pobierać podatku u źródła tylko od tej części wynagrodzenia, która proporcjonalnie przypada na wspólników, od których pozyskano certyfikaty rezydencji – podział proporcjonalny powinien nastąpić według udziału w zysku poszczególnych wspólników podmiotu transparentnego (zasada nie dotyczy podmiotów z państw, z którymi Polska nie ma podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania ).

Dokonaj kompensaty…
W sytuacji, gdy kontrahenci są względem siebie zarówno wierzycielami, jak i dłużnikami, uregulowanie wzajemnych należności może nastąpić w drodze potrącenia. Zgodnie z art. 498 § 1 KC każdy z nich może wówczas potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem.

… uważaj na przedawnienie…
Według powyższego więc, co do zasady potrąceniu nie powinny podlegać należności i zobowiązania przedawnione. Należy jednak zwrócić uwagę na treść przepisu art. 502 KC. Zgodnie z tym przepisem wierzytelność przedawniona może być potrącona, jeżeli w chwili, gdy potrącenie stało się możliwe, przedawnienie jeszcze nie nastąpiło. Z treści art. 502 KC wynika, że jeżeli w chwili, gdy potrącenie „stało się możliwe” , wierzytelność była już przedawniona, to potrącenie, o którym mowa w art. 498 KC, jest wyłączone. Chodzi o wierzytelność osoby, która pragnęłaby - mimo takiej sytuacji - z prawa potrącenia skorzystać. Potrącenie jednak będzie możliwe i dopuszczalne, jeżeli dłużnik zrzeknie się zarzutu przedawnienia.

... i uwzględnij kwotę podatku u źródła
Jeśli powyższe warunki zostaną spełnione, możliwe będzie dokonanie potrącenia wzajemnych należności i zobowiązań. Jeżeli podatnik, jako płatnik będzie zobowiązany do pobrania podatku u źródła z tytułu świadczonych na jego rzecz usług doradczych czy księgowych, potrąceniu powinna podlegać kwota „X” zobowiązania z kwotą 80% kwoty „X” należności, a pozostałe 20% kwoty „X” powinno zostać przekazane fiskusowi jako podatek pobrany u źródła. W sytuacji bowiem, gdy zajdzie konieczność odprowadzenia podatku u źródła, zapłata tego podatku powinna nastąpić ze środków należących do kontrahenta (podmiotu zagranicznego) a nie ze środków płatnika (przedsiębiorcy polskiego). W przypadku gdy kwota przysługująca przedsiębiorcy od kontrahenta jest równa temu, co jest on zobowiązany mu zapłacić, dokonując zapłaty podatku podatnik w rzeczywistości zapłaci kwotę podatku ze swoich środków własnych. Wartość zapłaconego w ten sposób podatku ze środków własnych będzie stanowić przychód podmiotów zagranicznych.

Konieczne porozumienie
Kompensata jest coraz bardziej powszechnym sposobem na uregulowanie wzajemnych zobowiązań. Pamiętajmy jednak, iż dla jej skuteczności konieczne jest zawarcie stosownego porozumienia (patrz wzór). Warto zawrzeć w nim zapis o tym, po jakim kursie mają być przeliczane na złotówki zobowiązania i należności wyrażone w walucie obcej. Możliwe jest przyjęcie średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania kompensaty (o ile strony wskażą, że kompensata stanie się skuteczna z dniem jej zawarcia). Podobne stanowisko można znaleźć w niektórych interpretacja indywidualnych (np. interpretacja indywidualna z dnia 2 września 2009 roku Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB5/423-326/09-2/JC).