Udzielenie pełnomocnictwa a opłata skarbowa

Przeczytaj także: Opłata skarbowa: zwolnienia i wyłączenia

Pełnomocnictwo jest niczym innym, jak umocowaniem do działania w cudzym imieniu opartym na oświadczeniu osoby reprezentowanej (art. 96 Kodeksu cywilnego).
Art. 136 Ordynacji podatkowej mówi, że strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych (art. 137 §1 O.p.). Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokołu (art. 137 §2 O.p.).

Tym samym Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość ustanowienia pełnomocnictwa pisemnego jak też ustnego. Dodajmy w tym miejscu, że tożsama regulacja znalazła się także w art. 33 §2 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Warto jednak pamiętać, że mimo takich samych skutków prawnych (reprezentowanie strony w sprawie przez pełnomocnika) w zależności od sposobu udzielenia pełnomocnictwa będzie ono lub też nie obciążone opłatą skarbową. Dlaczego?

Art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej mówi, że opłacie tej podlega złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii - w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.

Co za tym idzie, samo udzielenie pełnomocnictwa nie jest przedmiotem opodatkowania opłatą skarbową. Ta występuje bowiem dopiero w chwili złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie tego pełnomocnictwa. W związku z tym przy ustnym udzieleniu pełnomocnictwa do protokołu nie ma obowiązku zapłaty opłaty skarbowej. Ta występuje jedynie w przypadku pisemnego złożenia pełnomocnictwa.

Na kim w takiej sytuacji spoczywa obowiązek uiszczenia tej opłaty?
Art. 5 ust. 1 ustawy o opłacie skarbowej mówi, że obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, jeżeli wskutek dokonanego przez nie zgłoszenia lub na ich wniosek dokonuje się czynności urzędowej, albo jeżeli na ich wniosek wydaje się zaświadczenie lub zezwolenie (pozwolenie, koncesję), a w przypadku złożenia dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 (czyli gdy mamy do czynienia z pełnomocnictwem tudzież prokurą) - na mocodawcy, pełnomocniku, przedsiębiorcy lub prokurencie.
Dodatkowo ust. 2 przytoczonego przepisu wskazuje, że obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży solidarnie na osobach lub jednostkach wymienionych wyżej, jeżeli w wyniku złożonego wspólnie zgłoszenia lub na ich wspólny wniosek dokonuje się czynności urzędowej lub na ich wspólny wniosek wydaje się zaświadczenie lub zezwolenie (pozwolenie, koncesję) a w przypadku złożenia dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 - na mocodawcy i pełnomocniku lub przedsiębiorcy i prokurencie.

Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej od złożonego dokumentu potwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa oraz od jego odpisu, wypisu lub kopii powstaje natomiast z chwilą złożenia dokumentu w odpowiednim organie.

Stawka opłaty skarbowej za złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii wynosi 17 zł (część IV załącznika do ustawy o opłacie skarbowej).

Warto wiedzieć
Zwalnia się od opłaty skarbowej dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa oraz jego odpis, wypis lub kopia:
1) poświadczony notarialnie lub przez uprawniony organ, upoważniające do odbioru dokumentów
2) w sprawach:
a) karnych, karnych skarbowych i dyscyplinarnych oraz w sprawach o wykroczenia
b) cywilnych, w których mocodawcy przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych
3) jeżeli pełnomocnictwo udzielane jest małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu
4) jeżeli mocodawcą jest podmiot określony w art. 7 pkt 1-5 ustawy
5) jeżeli dotyczy podpisywania deklaracji podatkowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej