Przewodnik po stawkach podatku VAT w 2011 r.

Przeczytaj także: Jatka stawka VAT na sprzedaż kwiatów?

5. Zwolnienia z podatku VAT

Zwolnieniu z VAT podlegają czynności wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 2-41 wraz z warunkami i zastrzeżeniami określonymi w ust. 2-20 tego artykułu. Warunki korzystania ze zwolnień wymienionych w art. 43 ust. 1 określone są szczegółowo przez ustawodawcę (bez przytaczania symboli statystycznych) i dotyczą m.in.:

• dostawy: towarów używanych, własnych produktów rolnych, znaczków pocztowych, ludzkich organów, krwi, złota dla NBP, terenów niezabudowanych, budynków w ramach pierwszego zasiedlenia, produktów spożywczych dla organizacji pożytku publicznego,
• usług świadczonych przez spółdzielnie mieszkaniowe, techników dentystycznych,
• działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach o niskich wygranych, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od gier na zasadach określonych w odrębnej ustawie;
• usług pocztowych, w zakresie ochrony zdrowia, usług edukacji, zakwaterowania w bursach i internatach, usług i dostawy towarów realizowanych przez organizacje o charakterze politycznym, związkowym oraz religijnym, usług związanych ze sportem, kulturalnych, ubezpieczeniowych i finansowych, pomocy społecznej oraz dostawy towarów ściśle z tymi usługami związanej;
• usług w zakresie wynajmu nieruchomości mieszkalnych, usług ubezpieczeniowych, udzielania kredytów, usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych.

Zwolnienia określone w art. 44 ustawy, dotyczą wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 5-8, tj. towarów, których import na warunkach określonych w przepisach dotyczących importu towarów byłby zwolniony od podatku oraz towarów, o których mowa w art. 36 ust. 1 (objętych na terytorium innego państwa członkowskiego jedną z procedur celnych).

W art. 45-82 ustawy określone są szczegółowo zwolnienia z tytułu importu towarów, bez skrótowych odwołań do przepisów prawa celnego. Zwolnień z importu dotyczy również załącznik nr 7 do ustawy, który jest wykazem towarów produkowanych przez ONZ takich jak filmy edukacyjne, kroniki filmowe, zapisane nośniki dźwięku, wzory, modele, makiety itd. przeznaczone do celów pokazowych, których import podlega zwolnieniu - bez względu na cel, w jakim mają być wykorzystane.

Na mocy art. 45 ust. 1 pkt 10 zwolnieniu podlega import gazu w systemie gazowym lub gazu wprowadzanego do systemu gazowego lub sieci gazociągów kopalnianych ze statków przewożących gaz, a także energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

Zgodnie z art. 82 ust. 1 i 2 ustawy zwolnienie przysługuje organizacjom międzynarodowym, które prowadzą na terytorium Polski działalność w zakresie zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. nr 234, poz. 1536 ze zm.).

Stosownie do art. 122 ustawy zwolnieniu z podatku podlega dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import złota inwestycyjnego.

Zwolnienia z VAT przysługują ponadto na mocy § 13 ust. 1 pkt 1-25 rozporządzenia w sprawie VAT i dotyczą m.in.: dzierżawy gruntów rolniczych, dostawy używanych samochodów osobowych, usług zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, zarządzania NFI, zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu, czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, usług świadczonych pomiędzy jednostkami budżetowymi i samorządowymi, usług obozów i kolonii, użytkowania wieczystego gruntów rolniczych, przeznaczonych na cele rolnicze, usług telekomunikacyjnych świadczonych w trakcie zbiórki publicznej, importu towarów w ramach procedury uszlachetniania biernego, importu paliwa, zwolnionego od cła.

Zwolnienia dotyczące importu towarów określone są dodatkowo w § 14 i § 15 rozporządzenia w sprawie VAT.

Na mocy § 16 rozporządzenia, zwolnieniu z podatku podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów przemieszczonych na terytorium kraju przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, w przypadku gdy na terytorium kraju na tych towarach mają zostać wykonane usługi na rzecz tego podatnika.

Zgodnie z § 17 zwolnieniu od podatku VAT podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów wprowadzanych do składu celnego. Warunkiem zastosowania zwolnienia jest przeznaczenie towarów do odprzedaży w składzie celnym podatnikowi VAT.

Reasumując, podatnik dokonując sprzedaży towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju musi przeanalizować w świetle przytoczonych powyżej przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzenia w sprawie VAT, czy nie obejmują go wyjątki pozwalające na zastosowanie obniżonej stawki VAT lub zwolnienia z opodatkowania. Jeśli żaden z tych przepisów nie ma do niego zastosowania - podatnik stosuje stawkę podstawową.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.