Kontrakt menedżerski: zerwanie a podatek i składki ZUS

Przeczytaj także: Umowa zlecenie: stawka godzinowa przekreśla podatek zryczałtowany

Pytanie: Uprzejmie proszę o wyjaśnienie niżej opisanego problemu. Spółka z o.o. zawarła umowę kontraktu i rozliczała wynagrodzenie z tego tytułu wg zasad umowy zlecenia (z uwzględnieniem pracowniczych kosztów uzyskania przychodu). Umowa zawarta była na 5 lat, a rozwiązano ją po upływie 36 miesięcy z przyczyn leżących po stronie Spółki. Ponieważ w umowie zawarto zobowiązanie Spółki do wypłaty kary umownej, jeśli wcześniejsze rozwiązanie nastąpi z przyczyny leżącej po jej stronie, chcemy taką karę wypłacić. Czy wypłacenie kary umownej należy traktować jako wynagrodzenie z tytułu umowy kontraktu (umowy zlecenia) i w związku z tym kwotę kary oskładkować i opodatkować tak samo jak wynagrodzenie? Jeśliby należało wypłatę taką oskładkować, to biorąc pod uwagę przekroczenie w tym roku rocznej podstawy składek, należy naliczyć i odprowadzić dobrowolną składkę chorobową i składkę zdrowotną?

Czy jeśli kara ta będzie płacona w ratach miesięcznych i wydłuży się do kilku miesięcy w roku przyszłym, to od każdej takiej raty należy naliczać i odprowadzać składki ZUS (w przyszłym roku również składka emerytalna i rentowa)? Czy w celu obliczenia podatku stosować pracownicze koszty uzyskania, mimo że osoba, z którą umowa została rozwiązana, zatrudniona jest już gdzie indziej, a w naszym przedsiębiorstwie została wyrejestrowana z ubezpieczenia z kodem 30xxx?

Odpowiedź: Moim zdaniem kara umowna za przedterminowe rozwiązanie kontaktu menedżerskiego stanowi u menedżera jako zleceniobiorcy przychód zwolniony ze składek na ZUS. Podlega natomiast opodatkowaniu jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, z zastosowaniem ryczałtowych kosztów uzyskania przychodów.

1. Kara (odszkodowanie) dla menedżera jest zwolniona ze składek ZUS…

Kara umowna za przedwczesne rozwiązanie kontraktu stanowi rodzaj odszkodowania. Oznacza to, że u menedżera, który dla celów ubezpieczeniowych traktowany jest jak zleceniobiorca, przychód ten korzysta ze zwolnienia ze składek na podstawie § 2 ust. 1 pkt 3 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia składkowego. Przepisy tego aktu wykonawczego, zawierającego listę przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek, mają bowiem zastosowanie nie tylko do pracowników, ale również osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z tym przepisem, wolne od oskładkowania są odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydanie niewłaściwego świadectwa pracy.

Zatem w przypadku zleceniobiorcy, który otrzyma od zleceniodawcy odszkodowanie za wcześniejsze rozwiązanie umowy, świadczenie to podlega zwolnieniu ze składek na ZUS.

2. …ale trzeba od niej odprowadzić podatek

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów uzyskiwanych przez osoby należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Opodatkowaniu według zasad ogólnych podlega tu dochód, czyli przychód pomniejszony o pobrane przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne oraz o koszty uzyskania przychodów w wysokości takiej, jak u pracowników tj. kwotowej - 111,25 zł.

Jeżeli z umowy o zarządzanie wynika zobowiązanie zleceniodawcy do wypłaty kary umownej w razie szybszego rozwiązania kontraktu z jego strony, to dla menedżera źródłem tego przychodu jest nadal działalność wykonywana osobiście z tytułu kontraktu menedżerskiego. Źródło nie zmieni się także po rozwiązaniu umowy, gdy kara zostanie wtedy wypłacona. Karę należy więc opodatkować, stosując ryczałtowe koszty uzyskania przychodu.

Podstawa prawna:

• art. 13 pkt 9, art. 22 ust. 9 pkt 5, art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307),
• § 2 ust. 1 pkt 3, § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 1998 r. nr 161, poz. 1106).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.