Nabycie nowego budynku: podatek od nieruchomości

Przeczytaj także: Garaż w budynku mieszkalnym a podatek od nieruchomości

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zasadniczo obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie obowiązku w podatku od nieruchomości. Jedną z tych okoliczności jest przykładowo nabycie prawa własności do budynku lub budowli. Ale od ogólnej zasady przewidziano również wyjątki. Otóż jeżeli okolicznością, która warunkuje obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje dopiero z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem (art. 6 ust. 2). W odniesieniu do nowych budynków przewidziano zatem tak zwane „wakacje podatkowe”. Odpowiednio do 1 stycznia następnego roku, nie powstanie obowiązek podatkowy, a tym samym obowiązek zapłaty podatku. W tym miejscu powstaje pytanie, czy ze wspomnianych „wakacji podatkowych” skorzysta również podatnik, który nabędzie nową, wybudowaną nieruchomość?

Omawiane zagadnienie stanowiło przedmiot sporów w doktrynie. Z jednej strony wysuwano twierdzenia, że w przypadku nabycia nowego budynku albo budowli mamy do czynienia z okolicznością, która wpływa na powstanie obowiązku podatkowego w trakcie roku. Odpowiednio zastosowanie znajdzie zatem regulacja art. 6 ust. 1. Dodatkowo wskazuje się, że nabywca nieruchomości nie jest podmiotem który wybudował budynek. W kontekście podatnika, nie można mówić o nowym, wybudowanym budynku, który będzie podlegał opodatkowaniu od 1 stycznia następnego roku.
Z drugiej strony pojawiają się głosy przeciwne. Podkreśla się, że art. 6 ust. 2 nie wprowadza kryterium podmiotowego. Ustawodawca sformułował wyłącznie warunki jakie musi spełnić nieruchomość, a tym samym odniósł się do kryterium przedmiotowego. Obowiązek podatkowy powstanie od 1 stycznia następnego roku, jeśli okolicznością powstania obowiązku podatkowego jest istnienie nieruchomości. Zatem ustawodawca nie zastrzegł, że niniejsza forma opodatkowania znajdzie zastosowanie wyłącznie dla podatników, którzy wybudowali budynek albo budowlę. Niezależnie od tego czy podatnikiem dla nowych budynków jest podmiot, który go wybudował czy też późniejszy nabywca budynku, obowiązek podatkowy powstaje dopiero w następnym roku podatkowym.

Warto przywołać w tym miejscu wyrok WSA w Białymstoku z dnia 29 lutego 2012r., sygn. akt I SA/Bk 15/12. Sąd dokonując wykładni językowej art. 6 ust. 2 stwierdził, że: „Zapis "istnienie budynku" wskazuje na to, że ustawodawca hipotezą omawianej normy prawnej objął element o charakterze przedmiotowym. Trudno doszukać się w tym uregulowaniu kryterium podmiotowego, które różnicowałoby sytuację podatników ze względu na sposób wejścia we własność lub posiadanie budynku (budowli) - wybudowanie albo nabycie. Odmienna wykładnia art. 6 ust. 2 u.p.o.l. prowadziłaby do tego, że ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego następowałoby w sposób nie wyrażony w ustawie oraz taki, którego zwykły podatnik nie byłby w stanie sam wyprowadzić z przepisów prawa”. Z wykładni systemowej z kolei wynika, że na podstawie ustawy nie jest możliwe odmienne traktowanie podmiotów, które wybudowały nieruchomość oraz nabywców tych nieruchomości. WSA zwrócił uwagę na to, że celem omawianego przepisu jest ustanowienie późniejszego momentu powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do nowych budynków, niezależnie od tego kto jest podatnikiem podatku (w oderwaniu od kryterium podmiotowego).

Wykładnia językowa, systemowa jak i celowościowa prowadzą do wniosku, że w odniesieniu do nowych budynków obowiązek podatkowy powstaje od dnia 1 stycznia następnego roku podatkowego bez względu na to czy podatnikiem podatku od nieruchomości jest nabywca budynku czy podmiot, który go wybudował. Podobne stanowisko można odnaleźć przykładowo w wyroku NSA z dnia 10 marca 2010r., sygn. akt II FSK 1765/08 oraz w wyroku WSA w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2010r., sygn. akt I SA/Sz 301/08. Z niniejszym stanowiskiem zgadzają się również organy podatkowe (por. pismo Urzędu Miasta w Mysłowicach z dnia 18 stycznia 2010r., sygn. WpiOL.I.0550-1/10).