PIT 2012: Strata podatkowa gdy kilka firm

Przeczytaj także: Na jakim formularzu rozliczenie PIT za 2012 rok?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca w roku 2012 prowadził firmę na własne nazwisko oraz jako wspólnik spółki jawnej. Dla powyższych dochodów wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. Pierwsza firma przyniosła mu dochód w wysokości 140 tys. zł. Spółka jawna natomiast poniosła stratę w wysokości 60 tys. zł, z czego 30 tys. zł przypada na przedsiębiorcę (posiada on bowiem prawo do udziału w zyskach spółki w wysokości 50%). Jak powyższe należy rozliczyć w zeznaniu rocznym? Czy od dochodu z działalności gospodarczej prowadzonej na własne nazwisko możliwe jest odliczenie 50% straty z tytułu udziału w spółce jawnej?

Pozarolnicza działalność gospodarcza jest źródłem przychodów wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawa ta pozwala na opodatkowanie uzyskiwanych z niej przychodów w dwojaki sposób, tj. na zasadach ogólnych wg skali podatkowej bądź podatkiem liniowym (warto przy tym pamiętać, że drobni przedsiębiorcy mogą także korzystać z form zryczałtowanych określonych w ustawie o ryczałcie ewidencjonowanym).

W zależności od tego, który rodzaj opodatkowania zostanie wybrany, różny jest formularz, na którym podatnik winien dokonać rozliczenia rocznego. W przypadku zasad ogólnych jest to bowiem zeznanie PIT-36, zaś w odniesieniu do podatku liniowego należy złożyć PIT-36L. Do każdego z tych zeznań należy natomiast bezwzględnie dołączyć załącznik PIT/B, w którym to zostaną wykazane dochody z prowadzonych firm.

Jak już wyżej podkreślono, podatnik nie musi ograniczać się do prowadzenia tylko jednej działalności gospodarczej. Nie ma przeszkód, aby podatnik prowadził firmę na własne nazwisko i dodatkowo był wspólnikiem jednej czy wręcz kilku spółek osobowych. Na powyższe wskazuje już sam załącznik PIT/B, w którym znalazło się miejsce do wykazania przychodów z działalności prowadzonej na własne nazwisko oraz trzech spółek niebędących osobami prawnymi, w których to podatnik jest wspólnikiem. Warto przy tym pamiętać, że do zeznania rocznego można dołączyć kilka załączników PIT/B, jeżeli na jednym zabraknie miejsca do wykazania wszystkich działalności.

Niemniej prowadzenie firmy zarówno na własne nazwisko jak i w ramach spółek niebędących osobami prawnymi na gruncie podatku dochodowego traktowane jest w dalszym ciągu jak jedno źródło przychodu, czyli pozarolnicza działalność gospodarcza. Co za tym idzie, poniesienie straty w ramach jednej z form prowadzenia firmy nie oznacza automatycznie, że podatnik poniósł stratę ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza.

Przypomnijmy bowiem, że zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy ze stratą mamy do czynienia, gdy poniesione w danym roku podatkowym koszty uzyskania przychodu w ramach danego źródła przychodu przewyższają uzyskane w ramach tego źródła przychody.

Podatnik z naszego przykładu zatem w roku 2012 nie wykaże w zeznaniu rocznym straty. Przy wypełnianiu tego zeznania winien on bowiem zsumować w PIT/B wszystkie uzyskiwane przychody i wszystkie ponoszone koszty we wszystkich formach prowadzonej działalności. Dopiero powyższe działanie pozwoli ustalić, czy za dany rok podatkowy ze źródła przychodów w postaci pozarolniczej działalności gospodarczej podatnik uzyskał dochód czy tez poniósł stratę.

W naszym przykładzie dochód z działalności gospodarczej prowadzonej na własne nazwisko przekroczył przypadającą na podatnika stratę poniesioną z tytułu udziału w spółce jawnej (przy czym obydwie te formy są opodatkowane podatkiem liniowym). Powyższe oznacza, że za rok 2012 podatnik ze źródła przychodu pozarolnicza działalność gospodarcza uzyskał dochód w wysokości: 140 000 zł – 30 000 zł = 110 000 zł.

Warto zapamiętać
Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
Zasady wyrażone wyżej stosuje się odpowiednio do:

1. rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat;
2. ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.