Podatek VAT: faktura gdy zgubiony paragon fiskalny?

Przeczytaj także: Dostęp do Internetu bez paragonu z kasy fiskalnej ale z rachunkiem

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka z o.o. jest właścicielem sieci sklepów z artykułami do majsterkowania, budowy, remontu, urządzania domu, pielęgnowania ogrodu itp. Jej klientami są zarówno osoby fizyczne jak i firmy. Sprzedaż na rzecz tych pierwszych jest ewidencjonowana przy użyciu kas fiskalnych – klient każdorazowo otrzymuje paragon fiskalny potwierdzający fakt zakupu towaru. Oryginał takiego paragonu stanowi podstawę do wystawienia faktury. Gdy klient wystąpi o fakturę, spółka dołącza przedstawiony przez niego paragon do pozostawionej u niej kopii faktury. Niemniej występują sytuacje, w których klienci proszą o wystawienie faktury pomimo nieprzedstawienia oryginału paragonu z uwagi np. na jego zagubienie. W takich przypadkach pracownik spółki dokładnie sprawdza, czy transakcja na którą klient się powołuje faktycznie miała miejsce. Pracownik dysponując między innymi danymi z systemów oraz kopiami paragonów fiskalnych z rolek znajdujących się w urządzeniach dystrybucyjnych jest w stanie dokonać jednoznacznej weryfikacji i identyfikacji zgłaszanej przez klienta transakcji. Niezależnie od takiej weryfikacji, klient jest zobowiązany do złożenia specjalnego, pisemnego oświadczenia, że faktycznie dokonał zakupu towaru w placówce należącej do spółki, a niemożność przedłożenia dowodu zakupu (paragonu) wynika z jego zagubienia (ewentualnie innej przyczyny). W oświadczeniu tym wskazywane są dane osobowe klienta - imię, nazwisko, seria i nr dowodu osobistego, nr PESEL. Oświadczenie jest podpisywane własnoręcznie przez klienta w obecności pracownika spółki. Przedstawiane w takich przypadkach mogą być też inne dowody, np. potwierdzenia bankowe dokonania płatności kartą płatniczą/kredytową za zakupiony towar (jeśli klient płaci za kupiony towar przy użyciu karty). Ponadto jeśli dojdzie do wystawienia faktury do transakcji potwierdzonej paragonem o konkretnym numerze identyfikacyjnym, ponowne wystawienie faktury dotyczącej tego samego paragonu nie jest możliwe. Można jedynie wystawić duplikat faktury. Zadano pytanie, czy w opisanych wyżej przypadkach, gdy klient nie jest w stanie przedstawić paragonu zakupu, wystawiając mu fakturę spółka będzie zobowiązana do ponownej zapłaty podatku VAT od danej transakcji? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju .

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Przez sprzedaż natomiast rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (…).

Zatem z powyższych uregulowań wynika, iż faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży, a ustawodawca określił w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury VAT muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Stosownie do art. 106 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur zawiera rozporządzenie z dnia 28.03.2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 ze zm. ), wydane na podstawie upoważnienia przewidzianego w art. 106 ust. 8 ustawy i obowiązujące od dnia 1.01.2013 r.

I tak, jak stanowi § 4 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia (w brzmieniu nadanym rozporządzeniem Ministra Finansów z 11 grudnia 2012 r. zmieniającym powyższe rozporządzenie - Dz.U. poz. 1428), faktury wystawia zarejestrowany podatnik VAT czynny.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. uwimages - Fotolia.com

Kasa fiskalna

Paragon fiskalny stanowi dla nabywcy dowód dokonania zakupu (z którym wiążą się m.in. uprawnienia rękojmi i gwarancji), natomiast dla sprzedawcy bezsporne potwierdzenie tożsamości towaru w przypadku np. jego zwrotu.

Powyższy przepis wskazuje zatem, że prawo do wystawiania faktur VAT ma czynny podatnik podatku VAT, a dokument ten potwierdza zaistnienie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. m. in. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura powinna zawierać:
1. datę jej wystawienia;
2. kolejny numer, nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 11 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich rabatów, w tym za wcześniejsze otrzymanie należności, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem.