Korekta kosztów zniknie z podatku dochodowego w 2015 r.?

Przeczytaj także: Zatory płatnicze: korekta kosztów zniknie z podatków w 2016 r.

Chodzi tutaj oczywiście o prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. Pomimo, że podstawowym zadaniem projektu jest zmiana Ordynacji podatkowej na korzyść podatników, jego autorzy postanowili ingerować w nim także w ustawy o podatkach dochodowych w zakresie przepisów regulujących kwestię korekty kosztów.

Przypomnijmy, feralne przepisy znalazły się w art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dniem 01 stycznia 2013 r. i już od samego początku powodowały spore trudności interpretacyjne. Szybko też się okazało, iż aby je stosować, konieczne jest ponoszenie niemałych dodatkowych nakładów.

Wskazane regulacje mówią w uproszczeniu, że nieuregulowanie zobowiązania w określonym terminie (czyli w ciągu 30 dni od terminu płatności tudzież 90 dni od zaksięgowania kosztu, gdy termin płatności był dłuższy niż 60 dni), które zostało odniesione w ciężar kosztów uzyskania przychodu, skutkuje skorygowaniem tych kosztów niezapłaconą część takiego zobowiązania w podanych terminach. Dopiero w chwili zapłaty zobowiązanie takie może ponownie znaleźć się w kosztach uzyskania przychodów firmy.

Teoretycznie wszystko wydaje się jasne – brak zapłaty w określonych terminach skutkuje koniecznością skorygowania kosztów uzyskania przychodu, jeżeli nieuregulowane zobowiązanie w nich się znalazło. Niestety w praktyce sytuacja jest bardziej skomplikowana. A to dlatego, że wskazane regulacje obejmują w zasadzie wszystkie zobowiązania. Korygować trzeba zatem ujęte w kosztach pozostałe wydatki związane z funkcjonowaniem firmy, czyli np. niezapłacone w terminie faktury za prąd, narzędzia i urządzenia, usługi obce, a także zakupy towarów handlowych czy materiałów. Prawidłowe stosowanie korekty kosztów do tych ostatnich jest nie lada wyzwaniem. Podmioty rozpoznające koszty bezpośrednie, do których niewątpliwie zaliczają się towary handlowe czy materiały zużywane w toku produkcji, odnoszą bowiem ich wartość w koszty dopiero w z chwilą uzyskania przychodu z tego tytułu, co istotnie koryguje korektę kosztów zwłaszcza w zakresie materiałów.

Korekta ta obejmuje swoim zakresem także wydatki na ubezpieczenia (w tym komunikacyjne), czy wreszcie leasingi finansowe, nabycie bądź wytworzenie środków trwałych a także zakupy na raty. Tym samym przykładowo pomimo naliczania odpisów amortyzacyjnych podatnik nie zawsze ma prawo zaliczać je w ciężar kosztów uzyskania przychodu, tudzież obowiązany jest do korekty takich odpisów zaliczonych w ciężar kosztów wcześniej.

Aby zatem wskazane regulacje prawidłowo stosować, firmy musiały wdrożyć nowe rozwiązania techniczne niejako „pilnujące” odpowiedniego rozliczania, jak też zwiększyć nakłady na „siłę roboczą” w tym zakresie. W efekcie przepisy, które w założeniu miały pomóc mniejszym i słabszym przedsiębiorcom, wywołały efekt wręcz odwrotny – zaszkodziły im generując dodatkowe koszty, w zasadzie nie poprawiając ich sytuacji finansowej.

Nadto projektodawcy postulowanej zmiany wskazują, iż ze względu na to, że zagraniczne przedsiębiorstwa mające siedzibę poza Polską nie mają obowiązku respektowania polskich przepisów dotyczących tzw. korekty kosztów, wprowadzane regulacje w istocie dotyczą tylko polskich przedsiębiorców (firm będących podatnikami podatku dochodowego w Polsce).

Warto też dodać, że o ile ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie obowiązku korekty kosztów w zakresie nieuregulowanych zobowiązań, tak nie dokonał żadnych zmian w zakresie korekty przychodu o należności, które nie zostały uregulowane w określonym terminie. Tym samym dłużnik, który nie zapłacił w określonym terminie swoich zobowiązań wobec kontrahentów, jest obowiązany do dokonania korekty swoich kosztów uzyskania przychodu, niemniej jego wierzyciel przychodu pomniejszyć o wartość takich wierzytelności już nie może.

W myśl przyjętych założeń mechanizm tzw. korekty kosztów miał przyczyniać się do likwidacji zatorów płatniczych i poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorców.

Po niespełna dwóch latach funkcjonowania omawianych rozwiązań zauważono, że nie spełniają one zakładanych celów, w związku z czym proponowane jest uchylenie tych regulacji. Niemniej z inicjatywą tą nie wystąpili twórcy feralnych przepisów. Znalazły się one w prezydenckim projekcie ustawy nowelizacyjnej.

Pierwsze czytanie projektu odbyło się 14 stycznia 2015 r. na posiedzeniu Sejmu. Obecnie jest on skierowany do Komisji Finansów Publicznych.