Odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek dochodowy z tytułu działalności gospodarczej powinny być naliczane począwszy od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności danej zaliczki do dnia złożenia zeznania podatkowego PIT-36L za dany rok. Odsetki takie mogą zostać pokryte z nadpłaconej kwoty podatku wykazanej w innym zeznaniu - wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 24.11.2016 r. nr 2461-IBPB-1-1.4518.28.2016.1.MJ.
Przeczytaj także:
Nadpłata w zeznaniu rocznym a niezapłacone zaliczki na podatek
Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną
podatkiem liniowym oraz uzyskuje przychody z działalności wykonywanej osobiście. Te pierwsze rozlicza na PIT-36L, drugie zaś na PIT-37.
Zadał on pytanie, czy odsetki od nieuregulowanych w terminie
zaliczek na podatek dochodowy z tytułu prowadzonej firmy powinny być naliczane począwszy od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności danej zaliczki do dnia złożenia zeznania podatkowego PIT-36L za dany rok i czy odsetki powstałe w taki sposób mogą być pokryte z nadpłaconej kwoty podatku wykazanej w zeznaniu PIT-37 złożonym za ten sam rok podatkowy co zeznanie PIT-36L? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:
„(...) W myśl definicji, zawartej w art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm., dalej: „o.p.”), ilekroć w ustawie jest mowa o podatkach - rozumie się przez to również:
a. zaliczki na podatki,
b. raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność podatku w ratach,
c. opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe.
W myśl natomiast art. 47 § 3 o.p., jeżeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić.
Od zaliczek na podatek także liczymy odsetki podatkowe
Odsetki podatkowe od niezapłaconych zaliczek na podatek liczy się od dnia następującego po terminie płatności takiej zaliczki.
Stosownie do art. 51 § 1 ww. ustawy, zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek, w tym również zaliczkę, o której mowa w art. 23a, lub ratę podatku (art. 51 § 2 o.p.). Powyższe oznacza, że uchybienie terminowi płatności lub zapłata podatku (jak również zaliczki na podatek) w wysokości niższej od należnej, skutkuje uznaniem z mocy prawa należności za zaległość podatkową.
Zgodnie z art. 53 § 1 o.p., od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę. Przepis § 1 stosuje się również do nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek w części przekraczającej wysokość podatku należnego za okres rozliczeniowy (art. 53 § 2 o.p.).
W związku z art. 53 § 3 cytowanej ustawy, Odsetki za zwłokę nalicza podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe, z zastrzeżeniem art. 53a, art. 62 § 4, art. 66 § 5, art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 i art. 76a § 1. Stosownie natomiast do art. 53 § 4 o.p., odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.
Art. 53a § 1 o.p. stanowi, że jeżeli w postępowaniu podatkowym po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego organ podatkowy stwierdzi, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie złożył deklaracji, wysokość zaliczek jest inna niż wykazana w deklaracji lub zaliczki nie zostały zapłacone w całości lub w części, organ ten wydaje decyzję, w której określa wysokość odsetek za zwłokę na dzień złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie - odsetki na ostatni dzień terminu złożenia zeznania, przyjmując prawidłową wysokość zaliczek na podatek.
W myśl art. 55 § 1 i 2 ww. ustawy, odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego. Jednakże, jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
Szczegółowe zasady naliczania odsetek za zwłokę zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373 z późn. zm.), wydanym m.in. na podstawie art. 58 Ordynacji podatkowej.
Z treści § 4 ust. 1 pkt 1 i 7 ww. rozporządzenia wynika, że odsetki za zwłokę naliczane są do dnia, włącznie z tym dniem:
• zapłaty podatku (pkt 1),
• złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie, na ostatni dzień terminu złożenia zeznania - od nieuregulowanych w terminie płatności w całości lub w części zaliczek na podatek dochodowy (pkt 7).
Zauważyć jednakże należy, że zobowiązania z tytułu zaliczek na podatek dochodowy oraz zobowiązania z tytułu podatków to dwie różne instytucje prawa podatkowego. Istotą zaliczki jest dokonywanie wpłat na poczet nieustalonej jeszcze należności podatkowej. Zaliczki na poczet podatków są zatem formą stopniowego poboru należności podatkowych w tych podatkach, w których ustalenie podstawy obliczenia podatku, a więc i wysokości zobowiązania podatkowego następuje dopiero po upływie pewnego okresu, zazwyczaj roku podatkowego.
W podatku dochodowym od osób fizycznych zarówno zobowiązania z tytułu podatku, jak i z tytułu zaliczek mają wspólne źródło, jakim jest obowiązek podatkowy. Jednakże bezpośrednie związki pomiędzy zaliczkami i podatkiem pojawiają się dopiero w momencie, gdy możliwe staje się porównanie sumy wpłaconych zaliczek i ustalonej po upływie roku podatkowego kwoty należnego zobowiązania podatkowego, a więc wraz ze złożeniem zeznania podatkowego.
W obowiązującym – w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego – stanie prawnym, z upływem 20 stycznia następnego roku podatkowego, zaliczki tracą swoją odrębność i tymczasowy charakter, stając się elementem należnego podatku. Z upływem ww. terminu kończy się zatem ich samoistny byt prawny, w związku z czym nie można ich już dochodzić. Możliwe jest jedynie dochodzenie odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek. Co do zasady, termin uiszczenia różnicy pomiędzy podatkiem należnym, wynikającym z zeznania, a sumą należnych za dany rok zaliczek upływa 30 kwietnia roku następnego po danym roku podatkowym. W myśl bowiem art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8. Powyższa zasada ma również zastosowanie do podatników opodatkowanych tzw. podatnikiem liniowym, stosownie bowiem do treści art. 45 ust. 1a pkt 2 cyt. ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c.
W terminie określonym w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7, podatnicy są m.in. obowiązani wpłacić:
• różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania, o którym mowa w ust. 1, a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników (art. 45 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy),
• należny podatek dochodowy wynikający z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, albo różnicę pomiędzy podatkiem należnym wynikającym z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, a sumą należnych za dany rok zaliczek (art. 45 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy).
W konsekwencji powyższego, po upływie ustawowego terminu do złożenia zeznania podatkowego niedopłacona część podatku staje się zaległością podatkową i od tej chwili nalicza się od niej odsetki za zwłokę. Biorąc pod uwagę, że po upływie roku podatkowego następuje utrata odrębności zaliczek na podatek, a wskutek złożenia zeznania podatkowego następuje konkretyzacja zobowiązania podatkowego oraz uwzględniając fakt, iż po upływie terminu do dokonania rozliczenia rocznego rozpoczyna się naliczanie odsetek od zaległości podatkowej wynikającej z tego rozliczenia, należy wyprowadzić wniosek, że odsetki za zwłokę od nieuiszczonych lub niepokrytych w pełni wpłatami zaliczek miesięcznych na podatek mogą być naliczane jedynie do terminu złożenia zeznania podatkowego.
Takie stanowisko znajduje dodatkowe potwierdzenie w tym, że wraz z ustaniem odrębności zaliczek, czyli zakończeniem ich bytu prawnego nie można ich od tej chwili traktować w dalszym ciągu jako samodzielnej zaległości podatkowej w rozumieniu art. 51 § 2 Ordynacji podatkowej. Ponieważ w myśl art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej odsetki za zwłokę nalicza się od zaległości podatkowych, utrata w wymieniony wyżej sposób przymiotu zaległości przez niezapłacone w terminie zaliczki na podatek uniemożliwia tym samym, (oczywiście po złożeniu zeznania podatkowego) dalsze naliczanie od nich wskazanych odsetek.
W myśl art. 73 § 1 o.p., nadpłata powstaje, z zastrzeżeniem § 2, z dniem:
1. zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;
2. pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej;
3. zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4. wpłacenia przez płatnika lub inkasenta podatku w wysokości większej od wysokości pobranego podatku;
5. zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
Zgodnie z art. 73 § 2 pkt 1 o.p., nadpłata powstaje z dniem złożenia zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego.
Stosownie do art. 76 § 1 ww. ustawy, nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Mając na względzie przytoczony wyżej stan prawny, wskazać należy, że odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek dochodowy z tytułu działalności gospodarczej powinny być naliczane począwszy od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności danej zaliczki do dnia złożenia zeznania podatkowego PIT-36L za dany rok. Ww. odsetki mogą zostać pokryte z nadpłaconej kwoty podatku wykazanej w zeznaniu PIT-37 złożonym za ten sam rok podatkowy co zeznanie PIT-36L.(...)”
Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów