eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Umowa konsorcjum: usługi budowlane w podatku dochodowym

Umowa konsorcjum: usługi budowlane w podatku dochodowym

2018-11-27 13:34

Umowa konsorcjum: usługi budowlane w podatku dochodowym

Przychody i koszty podatkowe przy umowie konsorcjum © Africa Studio - Fotolia.com

W dzisiejszych czasach przedsiębiorstwa zajmujące się wykonywaniem prac budowlanych, bardzo często decydują się na realizację powierzonych im inwestycji w ramach umowy konsorcjum. Porozumienia zrzeszające kilka podmiotów z branży budowlanej, zawierane są w szczególności wtedy, gdy specyfika konkretnego zadania przekracza indywidualne możliwości poszczególnych uczestników przedsięwzięcia. Konsorcjum – jako całość – posiada bowiem znacznie większe możliwości finansowe, będąc jednocześnie w stanie zapewnić kontrahentowi znacznie szersze spektrum świadczonych usług.

Przeczytaj także: Czy data wystawienia faktury decyduje o przychodzie w PIT i CIT?

Konsorcjum w ujęciu prawnym


Zarówno na gruncie prawa cywilnego jak i podatkowego nie stworzono legalnej definicji konsorcjum.
Podmioty powołujące „do życia” konsorcjum działają w oparciu o treść art. 3511 Kodeksu cywilnego. Wyrażona w niniejszym przepisie zasada swobody umów, pozwala stronom na dowolne kształtowanie treści łączącego je stosunku prawnego przy zastrzeżeniu, że jego treść lub cel nie sprzeciwiają się właściwości stosunku, ustawie ani też zasadom współżycia społecznego.

Tym samym konsorcjum nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej. Co do zasady, struktura konsorcjum składa się z kilku podmiotów wykonujących samodzielnie zadania gospodarcze – tzw. partnerów konsorcjum. Spośród nich – wybierany jest lider konsorcjum – do którego zadań należy reprezentowanie konsorcjum w relacjach zewnętrznych (np. z inwestorem).

Moment wykonania usługi budowlanej przez konsorcjum


Podmioty budowlane wykonują wspólnie usługę na rzecz inwestora. Kiedy dojdzie do powstania przychodu podatkowego w związku ze zrealizowaniem inwestycji przez konsorcjum?

Otóż zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP), za datę powstania przychodu – co do zasady – uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Tym samym, moment powstania przychodu determinowany jest faktem, które ze zdarzeń wystąpi pierwsze – wystawienie faktury lub uregulowanie należności czy też wykonanie usługi.

Ustawa o PDOP nie definiuje, w jakim momencie usługę budowlaną uważa się za wykonaną.
Cenną wskazówką dla podatników może okazać się stanowisko zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (z 28.01.2016 r. sygn. II FSK 3026/13). Sąd stwierdził, że za datę wykonania usługi budowlanej na gruncie podatków dochodowych, należy uznać dzień w którym odbiorca (inwestor) zaakceptuje pracę wykonaną przez usługodawcę.

Patrząc przez pryzmat stanowiska zajętego w wyroku, nie jest ważna data w jakiej wykonawca otrzymał protokół, lecz data w jakiej doszło do zatwierdzenia wykonania usługi. Inwestor wskazuje niniejszą datę w dokumencie, kwitując odbiór prac.

fot. Africa Studio - Fotolia.com

Przychody i koszty podatkowe przy umowie konsorcjum

Umowa konsorcjum, czyli wspólnego przedsięwzięcia, nie została wprost zdefiniowana zarówno w przepisach prawa podatkowego jak i prawa cywilnego. Niemniej zgodnie z zasadą swobody zawierania umów jest ona jak najbardziej dopuszczalna. Należy jedynie zwrócić uwagę na ustalenie zasad rozliczania przychodów i kosztów przez uczestników konsorcjum.


Usługa wykonywana przez konsorcjum jako wspólne przedsięwzięcie


Jak wynika z treści art. 5 ust. 1 ustawy o PDOP przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). Jeżeli brak jest przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Zasada ta, ma również zastosowanie do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów.
Przytoczone regulacje mają zatem zastosowanie do rozliczania przychodów i kosztów w ramach realizacji wspólnego przedsięwzięcia przez odrębne podmioty gospodarcze.

W orzecznictwie i doktrynie ukształtował się pogląd zgodnie z którym, realizacja inwestycji budowlanej w ramach konsorcjum stanowi wspólne przedsięwzięcie w rozumieniu art. 5 ustawy o PDOP. Co istotne – zawierając umowę konsorcjum – należny pamiętać o umieszczeniu w niej stosownych regulacji odnoszących się do podziału zysków oraz kosztów pomiędzy poszczególnych uczestników przedsięwzięcia.

Na ogół w praktyce gospodarczej spotyka się procentowy sposób określenia udziału w zyskach (oraz kosztach). Jednakże, dopuszczalne jest również oparcie współpracy w ramach konsorcjum o tzw. zadaniowy model podziału zysku. Przy tego typu rozwiązaniu, udział w zysku – całkowitej kwocie wynagrodzenia od inwestora – uzależniony jest od ilości zadań wykonywanych przez każdego partnera konsorcjum.
Za możliwością zastosowania zadaniowego modelu rozliczeń w ramach konsorcjum przemawia linia orzecznicza Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dla przykładu – w wyroku z 6.04.2018 r. sygn. I FSK 961/16 – Sąd stwierdza: „Strony umowy wspólnie w ramach konsorcjum podjęły inwestycję, w ramach której każdy z podmiotów realizuje przydzielone mu zadania (…) Rozliczenia dokonywane pomiędzy konsorcjantami są ich sprawą wewnętrzną, pozostającą poza sferą rozliczeń z zamawiającym i stanowią udział we wspólnie osiągniętych przychodach (…)”

Warto jednocześnie przypomnieć, że proporcja stosowana do podziału zysków ma również zastosowanie do podziału kosztów pomiędzy partnerami konsorcjum. W przypadku zadaniowego modelu rozliczeń, w którym konsorcjanci rozliczają koszty w ramach wykonywanych przez siebie zadań – regulacja w tym zakresie powinny być ujęte w treści zawartej umowy konsorcjum.

Podsumowując, usługę budowlaną wykonywaną w ramach zawartej umowy konsorcjum należy traktować za wspólne przedsięwzięcie, a w konsekwencji rozliczenie podatkowe zakończonej inwestycji powinno nastąpić przez pryzmat zasady partycypacji w przychodach i kosztach - o której mowa w art. 5 ustawy o PDOP. Przychody i koszty poszczególnych uczestników konsorcjum podlegać będą opodatkowaniu proporcjonalnie do posiadanego udziału w zysku.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: