eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Podatek dochodowy: prawo własności a powstanie przychodu

Podatek dochodowy: prawo własności a powstanie przychodu

2014-10-13 13:47

Podatek dochodowy: prawo własności a powstanie przychodu

Przesunięcie daty przychodu w podatku dochodowym do czasu zapłaty? © yahyaikiz - Fotolia.com

Sprzedaż z odroczonym terminem płatności jest obecnie standardem przy rozliczeniach pomiędzy firmami. Niestety do rzadkości nie należą także opóźnienia w zapłatach. Sprzedawcy przy tym na fakturach czy zawieranych umowach często lubią zastrzegać, że towar staje się własnością nabywcy dopiero z chwilą uregulowania ceny. Czy zapis taki powoduje przesunięcie daty przychodu w podatku dochodowym do czasu zapłaty?

Przeczytaj także: Podatek dochodowy 2014: przychód a data wystawienia faktury

Rozpatrzmy następującą sytuację: 10 października 2014 r. podatnik dokonał sprzedaży towaru. Tego dnia ten został wydany kontrahentowi jak też została wystawiona faktura sprzedaży. Termin płatności za towar został odroczony do 09 listopada 2014 r. Fizyczna zapłata nie nastąpi w październiku zaś na fakturze znalazła się adnotacja, że towar pozostaje własnością sprzedawcy do chwili zapłaty ceny. W którym momencie od wskazanej transakcji powstanie u sprzedawcy przychód na gruncie podatku dochodowego?

Regulacje dotyczące nabycia i utraty własności nie znajdują się w prawie podatkowym, a Kodeksie cywilnym. Ten akt prawny reguluje też m.in. kwestie przeniesienia własności. I tak art. 155 §1 Kodeksu cywilnego wskazuje, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§2 dodaje tutaj, że jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.

fot. yahyaikiz - Fotolia.com

Przesunięcie daty przychodu w podatku dochodowym do czasu zapłaty?

Przychodem z działalności jest przychód należny, czyli ten, który podatnik powinien otrzymać nawet wówczas, gdy fizycznie otrzymany on jeszcze nie został (np. z uwagi na odroczony termin płatności czy inne opóźnienia, w tym z winy kontrahenta).


Ustawodawca dał zatem stronom umowy przeniesienia własności pewną dowolność w jej kształtowaniu. Dopuszczalne jest m.in. zawarcie w niej zastrzeżenia, że własność rzeczy, pomimo jej fizycznego wydania nabywcy, przejdzie na niego dopiero z momentem uregulowania ustalonej ceny.

Niemniej zastrzeżenie takie wydaje się być nieistotne z punktu widzenia podatku dochodowego (i to zarówno od osób fizycznych jak i od osób prawnych). Ustawy o podatkach dochodowych wskazują bowiem, że za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w danym roku podatkowym, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zatrzymując się na tym etapie i wracając do naszego przykładu dochodzimy do wniosku, że w opisanej sytuacji przychód należny rzeczywiście wystąpił. Sprzedawca wydał bowiem towar za wynagrodzeniem. Jedynie termin zapłaty został tutaj odroczony niemniej po stronie sprzedawcy wystąpiła wierzytelność, którą dłużnik winien uregulować. Powstał zatem przychód należny w postaci wysokości ceny należnej za wydany towar, chociaż ta fizycznie nie została jeszcze uregulowana.
Przychodem z działalności jest przychód należny, czyli ten, który podatnik powinien otrzymać nawet wówczas, gdy fizycznie otrzymany on jeszcze nie został (np. z uwagi na odroczony termin płatności czy inne opóźnienia, w tym z winy kontrahenta).

Co się zaś tyczy samej daty uzyskania przychodu, tę ustawodawca określił w różny sposób w zależności od tego, z jakim konkretnie zdarzeniem mamy do czynienia. Najszersze grono czynności mieści się w zasadzie ogólnej (mającej zastosowanie także w naszym przykładzie), która mówi że przychód powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego (a więc w dniu przeniesienia własności takiego prawa) lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności (art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odpowiednio art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Zauważmy, że w przytoczonej regulacji w zakresie rzeczy brak jest mowy o przeniesieniu własności. Ustawodawca wskazuje na „wydanie rzeczy” przy czym pojęcia tego nie definiuje. Słusznym zatem wydaje się być takie przyjęcie znaczenia tych słów, jakie wynika z ich rozumienia potocznego. I tak słowo „wydać” oznacza „dać, przydzielić coś komuś” (por. Słownik Języka Polskiego http://sjp.pwn.pl). Jak nietrudno zauważyć, „wydanie rzeczy” nie jest tożsame z „przeniesieniem własności” określonym w Kodeksie cywilnym. Jest sprowadzone do czynności technicznej, polegającej na fizycznym przekazaniu danej rzeczy. Pojęcie „wydanie rzeczy” zdaje się być pojęciem szerszym niż pojęcie „przeniesienie własności”. Czynność taka jest nie tyle przeniesieniem prawa własności, co przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.
„Wydanie rzeczy” określone w przepisach podatku dochodowego nie jest pojęciem tożsamym z „przeniesieniem własności”, o którym mówi Kodeks cywilny.

Jak zaś zostało to już wyżej wskazane, ustawy o podatkach dochodowym w zakresie określenia momentu powstania przychodu odnoszą się do „wydania rzeczy” a nie „przeniesienia własności”. Dlatego też to, kiedy dany towar przejdzie na własność nabywcy, dla potrzeb powstania przychodu jest nieistotne.

Nasz podatnik winien zatem wykazać przychód w podatku dochodowym z tytułu dokonanej sprzedaży pod datą 10 października 2014 r. Warto tutaj także wspomnieć, że data ta pokrywa się także z datą wystawienia faktury. To zdarzenie jest zaś drugim, które powoduje powstanie przychodu.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: