Czy kucharz może płacić niskie podatki i ZUS-y?

Przeczytaj także: Działalność gospodarcza a samozatrudnienie

Często jest to możliwe poprzez skorzystanie z samozatrudnienia. A o ile realnie wzrasta wynagrodzenie pozostające w kieszeni pracownika? Wszystko zależy od wybranych zasad opodatkowania oraz oskładkowania.

Przypomnijmy, że obecnie do ZUS nowi przedsiębiorcy przez pierwsze pół roku swojej działalności gospodarczej mogą opłacać tylko składkę zdrowotną, która na chwilę obecną wynosi 342,32 zł (z czego 294,78 zł jest odliczane od obliczonego podatku). Po tym czasie przez dwa lata mogą korzystać z tzw. małego ZUS-u, dla którego składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe wynoszą 213,57 zł z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym i 197,03 zł bez ubezpieczenia chorobowego. Razem obciążenie składkowe wynosi tutaj zatem 555,89 zł (z ubezpieczeniem chorobowym) bądź 539,35 zł (bez ubezpieczenia chorobowego).
Po tym czasie trzeba opłacać tzw. duże ZUSy, które obecnie wynoszą 904,60 zł (z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym) i 834,55 zł (bez ubezpieczenia chorobowego) oraz 70,05 zł na Fundusz Pracy. Dodając do tych wartości ubezpieczenie zdrowotne pełne obciążenie dużymi ZUSami wynosi 1 316,97 zł (z ubezpieczeniem chorobowym) bądź 1 246,92 zł (bez ubezpieczenia chorobowego).

A ile wyniesie podatek dochodowy? Tutaj wszystko zależy od wybranej formy opodatkowania. Przy karcie podatkowej wysokość podatku zaczyna się od niecałych 100 zł (przy wybranych profesjach i braku pracowników) do prawie 5 000 zł – niezależnie od faktycznie uzyskanych przychodów/dochodów.

Z kolei stawki ryczałtu ewidencjonowanego (który płacony jest od uzyskanego przychodu) uzależnione są od rodzaju wykonywanych czynności. Z reguły podatnicy opłacają ryczałt w wysokości 3%, 5,5% bądź 8,5%. Ustawodawca przewidział wprawdzie także wyższe stawki ryczałtu, niemniej tracą one na atrakcyjności względem podatku liczonego od dochodu.

I wreszcie przy opodatkowaniu dochodu przedsiębiorca może wybrać albo progresywną skalę podatkową (czyli stawkę 18% do dochodu nieprzekraczającego 85,5 tys. zł i stawkę 32% stosowaną do nadwyżki ponad wskazany limit) albo podatek liniowy (19% uzyskanego dochodu).

Kucharz na ryczałcie

Uproszczone formy opodatkowania (karta podatkowa, ryczałt ewidencjonowany) dostępne są tylko dla wybranych grup przedsiębiorców. Ustawodawca zadbał przy tym o to, aby sam podatek czy jego stawki rósł w tych branżach, w których występują stosunkowo niskie koszty uzyskania przychodu.

Jeden z podatników uzyskał jednak interpretację, w której organ podatkowy potwierdził, że pracując jako kucharz ma on prawo do bardzo niskiej stawki ryczałtu (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17.09.2019 r. nr 0115-KDIT3.4011.309.2019.1.DR).

Zainteresowany prowadził firmę, w ramach której świadczył usługi gastronomiczne dla innych restauracji. Przygotowywał na zlecenie tych restauracji wybrane potrawy, z produktów zakupionych przez restaurację (czyli pełnił funkcję kucharza). Takiemu klientowi wystawiał fakturę za usługi gotowania posiłków/potraw – i to raz w miesiącu (zbiorowo). Jego zdaniem prowadzona firma znajdowała się w klasyfikacji PKWiU 56.10.11.0 - usługi przygotowania i podawania posiłków w restauracji. Sam zainteresowany podkreślił przy tym, że nie podaje klientom potraw (tym zajmują się kelnerzy) jak też nie sprzedaje im potraw czy alkoholu.

W takim stanie faktycznym organ podatkowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ryczałt wynosi 3% wartości przychodu m.in. z działalności gastronomicznej (z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%).

Skoro więc sam zainteresowany „(…) prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest świadczenie usług przygotowywania posiłków w restauracjach, sklasyfikowaną według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod symbolem 56.10.11.0, to przychody z tej działalności można opodatkować na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - pod warunkiem spełnienia pozostałych ustawowych warunków opodatkowania w tej formie. Przychody te podlegają opodatkowaniu 3% stawką ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) ww. ustawy.(…)” - czytamy w interpretacji.

Ile zatem w przypadku naszego kucharza wyniosłaby faktyczna oszczędność na podatku i ZUS (przy założeniu, że restauracja na jego wynagrodzenie chce przeznaczyć 6 800 zł (co przy pracy na etacie daje wypłatę „na rękę” na poziomie 4 000 zł)?

Rozliczmy powyższe w trzech wariantach: z ulgą na start, małymi ZUSami i dużymi ZUSami (za każdym razem wliczając składkę chorobową)

Ulga na start:
Kucharz z tytułu prowadzonej firmy musi do ZUS oddać 342,32 zł z czego 294,78 zł odliczy od podatku (ryczałtu). Ten wynosi natomiast:
6 800 zł x 3% = 204 zł – a więc mniej niż przysługujące odliczenie. Podatku dochodowego zatem w ogóle nie będzie.
Obciążenie daniami publicznymi wynosi tutaj zatem 342,32 zł, zaś kucharzowi zostanie w kieszeni: 6 800 zł – 342,32 zł = 6 457,68 zł.

Mały ZUS
W przypadku drugim obciążenie z tytułu ZUS rośnie do kwoty 555,89 zł. Ryczałt ponownie nie wystąpi. Kucharzowi zostanie zatem: 6 800 zł – 555,89 zł = 6 244,11 zł.

Duży ZUS
W przypadku trzecim danina do ZUS rośnie do kwoty 1 316,97 zł. Ryczałt ponownie nie wystąpi. Kucharzowi zostanie zatem w kieszeni: 6 800 zł – 1 316,97 zł = 5 483,03 zł.

Oszczędności na ZUS i podatku przy takich założeniach – względem pracy na etacie, są zatem znaczne a będą tym większe, im wyższe będzie jego wynagrodzenie. Podatek liczony wg stawki 3% będzie bowiem niższy aniżeli podatek liczony wg skali podatkowej, która jest obowiązkowa przy opodatkowaniu wynagrodzenia z etatu.