Zwolnienie z podatku u źródła od dywidendy a należyta staranność

Przeczytaj także: Zwolnienie z podatku od dywidendy: spór o weryfikację rzeczywistego beneficjenta

Podmioty, które dokonują wypłat należności na rzecz podmiotów zagranicznych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 (m.in. odsetki, prawa autorskie, z prawa do projektów wynalazczych, know-how, dalej „należności licencyjne”) oraz z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są obowiązane jako płatnicy pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat.

Ustawa o PDOP, zarówno w przypadku należności licencyjnych jak i dywidend przewiduje zwolnienia od podatku u źródła. Do skorzystania ze zwolnienia konieczne jest spełnienie kilku warunków. W przypadku dywidend są one następujące:

• wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w pkt 1, jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
• spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1;
• spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.
• spółka posiada udziały (akcje) w spółce wypłacającej te należności w wysokości, o której mowa w pkt 3, nieprzerwanie przez okres dwóch lat, a ich posiadanie wynika z tytułu własności (art. 22 ust, 4-6 ustawy o PDOP)

Warunki zwolnienia dotyczącego należności licencyjnych, są zasadniczo podobne do tych odnoszących się do dywidendy, z tym, że art. 21 ust 3 pkt 4 ustawy o PDOP wprost wskazuje, że spółka lub jej zagraniczny zakład, na rzecz których wypłacane są te należności muszą być ich rzeczywistym właścicielem.

Dodatkowo, podatnik jest zobowiązany do weryfikacji warunków zastosowania zwolnienia przy dochowaniu należytej staranności. Warunek ten występuje tak przy dywidendach jak i należnościach licencyjnych.

Beneficjent rzeczywisty

Wśród podatników i płatników zrodziła się następująca wątpliwość: czy stosując zwolnienie z dywidend wypłacanych na rzecz nierezydentów istnieje obowiązek weryfikowania czy ich odbiorca jest rzeczywistym właścicielem tych należności? Kwestia jest o tyle istotna, że status rzeczywistego właściciela nie zawsze jest łatwy do ustalenia. Ustawa o PDOP w art. 4a pkt 29 definiuje rzeczywistego właściciela jako podmiot, który spełnia łącznie następujące warunki:

• otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części,
• nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi,
• prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby. Przepis odsyła do wytycznych dotyczących ustalania rzeczywistej działalności gospodarczej określonych w przepisach o zagranicznej jednostce kontrolowanej.

Tymczasem jednak, organy skarbowe zarówno w interpretacjach indywidualnych (Por. interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z dnia 27 września 2019 r., znak 0111-KDIB2-1.4010.344.2019.1.BKD, z dnia 11.05.2020 r., znak 0111-KDIB1-3.4010.43.2020.2.BM) jak i przy ocenie wniosków o wydanie opinii o stosowaniu przez płatnika zwolnienia utrzymują, że status rzeczywistego właściciela odbiorcy dywidendy musi być spełniony, by można skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w ustawie o PDOP.

Jedna z takich niekorzystnych interpretacji została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, który wyrokiem z dnia 11.03.2020 r. (sygn. akt: I SA/Wr 977/19) uznał, że organy nie mają racji. Zdaniem sądu przesłanki uprawniające do skorzystania ze wspomnianego zwolnienia określone zostały wyłącznie w art. 22 ust. 4 ustawy o PDOP. Zatem, jeżeli podatnik dopełnił wymagań tam zawartych, to może skorzystać z tej preferencji. Nie jest zobligowany do wypełnienia żadnych innych przesłanek, w szczególności warunku, aby odbiorca dywidendy był jej rzeczywistym właścicielem. Wymagane jest jedynie, aby był co do zasady właścicielem udziałów (akcji) spółki zależnej, co wydaje się logiczne, skoro uprawnienie do otrzymania dywidendy właśnie od posiadania własności udziałów zależy.

Powyższe orzeczenie to dla podatników dobra wiadomość. Stanowi ono podstawę do łatwiejszego skorzystania ze zwolnienia dywidend i powinno mieć przełożenie na stanowiska organów skarbowych.