Środki trwałe w budowie a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Korekta VAT od samochodu przychodem w podatku dochodowym

Reguły w zakresie odliczania podatku VAT od dokonanych zakupów zostały zawarte w przepisach art. 86-88 ustawy o podatku od towarów i usług. Art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje wyraźnie, że w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Należy przy tym zaznaczyć, iż nabyte towary i usługi mogą być bezpośrednio bądź pośrednio związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Powyższe dotyczy nabycia zarówno towarów i usług, które są traktowane jako towar bądź usługa do dalszej odsprzedaży, jak również nabywania środków trwałych.

Obowiązująca ustawa o podatku od towarów i usług nie wyróżnia w sposób szczególny nabywanych środków trwałych. Art. 87 ust. 3 wskazuje jedynie, że ich nabycie upoważnia podatnika do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na rachunek bankowy w terminie 60 dni od daty złożenia deklaracji. Wskazano jednak, iż zwrot w tym terminie może zostać dokonany do wysokości podatku naliczonego wynikającego z nabytych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, gruntów, praw wieczystego użytkowania gruntów (zaliczonych u podatnika do środków trwałych) powiększonej o 22-proc. obrotu podatnika opodatkowanego stawkami niższymi niż stawka podstawowa. Dodać w tym miejscu należy, iż tyczy się to wszystkich stawek niższych niż podstawowa, a więc także stawki podatku w wysokości 0 proc.

W zasadzie to wszystko, co zostało zawarte w przepisach odnośnie odliczenia podatku naliczonego od nabytych środków trwałych. Jak zatem należy odnieść się do faktur dokumentujących inwestycje w toku, a więc takich, które dopiero są tworzone, a nie stanowią jeszcze środka trwałego?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy się bliżej przyjrzeć zapisowi zawartemu w art. 87 ust. 3 ustawy o VAT. Brzmienie części tego przepisu, która zawiera odpowiedź na powyższe pytanie jest następujące: „(…) podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów lub usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały one zaliczone do środków trwałych nabywcy (…)”

Ustawodawca wskazał tutaj o towarach i usługach zaliczanych do środków trwałych, przy czym ich „zaliczenie” ze względu na zastosowaną formę może nastąpić w terminie późniejszym (zatem może być rozciągnięte w czasie). Zauważmy, iż grunty i prawo wieczystego użytkowania gruntów zostało tutaj wskazane oddzielnie. Dzieje się tak m.in. dlatego, gdyż można je od razu po nabyciu zaliczyć do środków trwałych, stąd też sformułowanie „jeżeli zostały one zaliczone do środków trwałych”, co nie zawsze jest możliwe przy nabyciu innych towarów i usług, które w sumie w przyszłości dadzą jeden środek trwały (np. linia produkcyjna). Zdaniem autora zastosowanie tej formy pozwala podatnikom odliczać podatek VAT z faktur dokumentujących nabyte towary i usługi, które dokumentują tzw. inwestycje w toku (środki trwałe w budowie). Ważne jest oczywiście, aby służyły one wykonywaniu czynności opodatkowanych tym podatkiem.