Darowizna pieniędzy a zeznanie podatkowe

Przeczytaj także: Darowizna nieruchomości firmy a podatek od darowizny

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

We wniosku wskazano, iż w latach 1997-1998 miały miejsce 3 darowizny od osób zaliczonych do I grupy podatkowej (dziadek, babcia i matka). Każda darowała obdarowanemu kwotę 7.500 zł. Darowizny te ustanowione zostały w zwykłej formie. Otrzymane pieniądze obdarowany zainwestował. Powstały wątpliwości, czy istniał obowiązek zawierania notarialnych umów powyższych darowizn oraz czy istniał bezwzględny obowiązek zgłoszenia do urzędu skarbowego darowizn w przypadku, gdy ich wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku dla I grupy podatkowej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w latach 1997-1998 podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się w kraju i praw majątkowych wykonywanych w kraju, w drodze spadku lub darowizny, przez osoby fizyczne.

Z uwagi na to, iż ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, należy odwołać się do przepisów kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 888 § 1 kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna, instytucja prawa cywilnego jest umową konsensualną i nie traci tego charakteru nawet wówczas, gdy jednocześnie z jej zawarciem następuje spełnienie świadczenia przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Ma ona charakter umowy jednostronnie zobowiązującej. Z treści art. 890 § 1 kodeksu cywilnego wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy - przy nabyciu w drodze darowizny - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do zapisu art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 7.510 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 5.670 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 3.820 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.