Sprzedaż samochodu a VAT i podatek dochodowy

Przeczytaj także: Roczna korekta VAT a przychody i koszty podatkowe

Korekta dokonywana jest w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty (w przypadku samochodów wynosi on 5 lat, przy czym pierwszym rokiem jest rok nabycia samochodu). Praktycznie zawsze oznacza to określoną liczbę pełnych lat oraz 1 niepełny rok (rok sprzedaży). Jednocześnie z przepisów nie wynika, z jaką dokładnością określić część kwoty korekty przypadającą na niepełny rok.

W opinii autora korekty takiej należy dokonywać z dokładnością co do dnia (tj. przez podzielenie kwoty podatku odliczonego będącego przedmiotem korekty za rok sprzedaży przez liczbę dni w tym roku, a następnie przemnożenie otrzymanego wyniku przez liczbę dni roku poprzedzających dzień sprzedaży), jednak organy podatkowe reprezentują stanowisko, że korekta taka powinna być dokonywana za cały rok sprzedaży (np. Pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 lutego 2008 r., nr ILPP1/443-373/07-2/KG)

W przedstawionej sytuacji konieczne będzie skorygowanie 3/5 podatku odliczonego przy zakupie samochodu (kwoty podatku odliczonego przypadającego na lata 2010, 2011 oraz 2012), tj. 3.168 zł (5.280 zł × 3/5). Kwotę tę ze znakiem minus (-) spółka powinna wykazać w poz. 53 deklaracji VAT-7 za lipiec 2010 r. (zakładając, że spółka składa miesięczne deklaracje VAT-7). Kwota ta pomniejszy kwotę podatku do odliczenia w poz. 55 tej deklaracji (jeżeli efektem tego pomniejszenia będzie wykazanie ujemnej kwoty podatku do odliczenia, kwota ta powiększy kwotę podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego w poz. 58 deklaracji VAT-7 za lipiec 2010 r.).

Jak ująć przychody ze sprzedaży samochodu w księgach rachunkowych?
Spółka, prowadząc księgi rachunkowe, powinna stosować podstawowe zasady rachunkowości, a w szczególności memoriału i współmierności. Zasada memoriału polega na ujmowaniu w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym wszystkich operacji finansowych dotyczących danego okresu.

W szczególności należy wykazać wszystkie przypadające na dany okres przychody oraz odpowiadające im koszty, bez względu na termin ich zapłaty (art. 6 ust. 1 UoR). Natomiast w myśl zasady współmierności, w księgach rachunkowych ujmuje się wszystkie osiągnięte przez spółkę przychody oraz wszystkie koszty związane z ich uzyskaniem (art. 6 ust. 2 UoR).

Sprzedaż samochodu, który był dotychczas używany w spółce, należy zakwalifikować do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych. Takie ujęcie będzie prawidłowe, gdyż sprzedaż samochodu jest pośrednio związana z działalnością operacyjną spółki i zalicza się do nich w szczególności przychody i koszty związane ze zbyciem środków trwałych (art. 3 ust. 1 pkt 32 UoR).

W księgach rachunkowych należy dokonać następujących zapisów:

1. Faktura dokumentująca sprzedaż samochodu 31.000 zł:
   Wn "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: konto imienne kontrahenta),
   Ma "Pozostałe przychody operacyjne",
2. Wyksięgowanie samochodu z ewidencji środków trwałych w związku z jego sprzedażą:
   Ma "Środki trwałe" 43.520 zł - wartość początkowa,
   Wn "Umorzenie środków trwałych" 15.232 zł - dotychczasowe umorzenie,
   Wn "Pozostałe koszty operacyjne" 28.288 zł - wartość nieumorzona.
3. Korekta VAT 3.168 zł:
   Wn "Pozostałe koszty operacyjne",
   Ma "Rozrachunki z US z tytułu VAT należnego".

Sporządzając rachunek zysków i strat (załącznik nr 1 do UoR), wykazuje się w nim zysk lub stratę ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych. Zysk lub stratę ze zbycia samochodu ustala się jako różnicę pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży samochodu a jego wartością początkową pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne.

Podsumowanie

1. Kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży samochodu są wydatki na jego nabycie (wyrażone w jego wartości początkowej) pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych.
2. Koszt uzyskania przychodu powstaje w miesiącu złożenia deklaracji VAT-7.
3. Dostawa samochodów osobowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, jest zwolniona z VAT, jeżeli samochody te są towarami używanymi, tj. okres ich używania przez podatnika dokonującego dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.
4. Zwolnienie od podatku dostawy samochodu wiąże się z koniecznością dokonania korekty części podatku odliczonego przy jego nabyciu.

Miesięcznik Koszty w Firmie. W jednej publikacji znajdziesz rozwiązania dotyczące rozliczania kosztów w firmie z punktu widzenia 3 dziedzin: podatków dochodowych, VAT, ustawy o rachunkowości.