Optymalizacja wynagrodzenia członków zarządu

Przeczytaj także: Zarządzanie przedsiębiorstwem = skala podatkowa

Warto również pamiętać o prawidłowej formie zawarcia umowy o pracę jak i kontraktu menadżerskiego. Umowa powinna zostać podpisana przez członka zarządu oraz przez spółkę reprezentowaną przez radę nadzorczą lub specjalnie powołanego pełnomocnika. Brak zachowania przedstawionej formy skutkuje możliwością wyrzucenia przez organy podatkowe z kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenia członka zarządu.

Tzw. akt powołania
Wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu na podstawie aktu powołania (uchwała organu spółki) nie wymaga zawierania żadnej umowy pomiędzy stronami. Wystarczająca jest w takim przypadku sama uchwała spółki, która określa także zasady wynagradzania członka zarządu.

W tej sytuacji opodatkowanie następuje według analogicznych zasad jak w przypadku kontraktu menadżerskiego. Warto jednakże zauważyć, iż powołanie nie jest tzw. tytułem do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, co w praktyce pozwala nie odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne (jednocześnie jednak podatnik nie ma prawa do świadczeń związanych z tymi składkami). Dodatkową korzyścią w takim przypadku jest opłacanie zaliczki na podatek przez płatnika wg. stawki 18%, nie zaś według skali podatkowej.

Działalność w formie spółki osobowej
Uzyskiwanie wynagrodzenia przez członka zarządu świadczącego usługi przez tzw. spółkę menadżerską (spółka osobowa) wywołuje istotne kontrowersje. W świetle najnowszego orzecznictwa w takim przypadku uzyskiwane wynagrodzenie przez świadczącego usługi menadżera musi zostać opodatkowane według skali podatkowej (nie ma możliwości zastosowania podatku liniowego). Zdaniem NSA (uchwała w składzie 7 sędziów NSA z dnia 26 kwietnia 2010 r., sygn. II FPS 10/09) czynności menadżerskie (i inne tego typu) zawsze będą miały charakter czynności wykonywanych osobiście (uzyskane wynagrodzenie nie może zostać wówczas zaliczone do pozarolniczej działalności gospodarczej).

Przedstawione stanowisko NSA wyraźnie skomplikowało rozliczenia wspólników świadczących usługi menadżerskie. Należy jednak podkreślić, iż powyższa uchwała nie wyklucza całkowicie optymalizacji podatkowej przy wykorzystaniu spółek osobowych. W miejsce usług zarządzania spółka menadżerska może bowiem świadczyć również inne usługi, np. doradztwa, analiz. Wtedy ten rodzaj usług może być rozliczany w ramach działalności gospodarczej.

Osoba, która zdecyduje się na takie rozwiązanie, musi jednak precyzyjnie podzielić swoje obowiązki i racjonalnie ustalić proporcje wynagrodzenia. Organy podatkowe akceptują takie konstrukcje. Przykładem takiej aprobaty jest interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2010 r. (IPPB1/415-115/10-4/EC) oraz interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 5 grudnia 2008 r. (ITPB1/415-526b/08/IG).

Warto również podkreślić, iż istnieją jeszcze inne sposoby optymalizacji z wykorzystaniem spółki osobowej. Mianowicie możliwa jest konstrukcja, w której spółka menadżerska zatrudnia na umowę o pracę personel, który będzie świadczył usługi zarządzania dla podmiotu zewnętrznego. W takiej sytuacji trudno jest twierdzić, iż uzyskane przychody są związane z działalnością wykonywaną osobiście.

Przy spółce osobowej uwagi wymaga również kwestia kosztów uzyskania przychodów oraz składek ZUS. Niewątpliwie pod tym kątem spółka menadżerska wydaje się być bezkonkurencyjną formułą współpracy. Wspólnicy (przy strukturze optymalizacyjnej) mają bowiem prawo do uwzględnienia poniesionych kosztów związanych ze świadczeniem usług. Ponadto odprowadzane składki na ZUS stanowią stosunkowo niewielkie obciążenie dla spółki.

Podsumowanie
Przedstawiona krótka analiza wskazuje, iż istnieją liczne rozwiązania pozwalające na zmniejszenie obciążeń publicznoprawnych wynikających z wynagrodzenia wypłacanego członkowi zarządu, co ma także olbrzymie znaczenie dla wartości samej spółki oraz jej płynności finansowej. Należy jednakże pamiętać, iż jakiekolwiek działania optymalizacyjne powinny zostać poprzedzone stosownymi kalkulacjami.


Tomasz Piekielnik - Doradca podatkowy, partner w spółce doradztwa podatkowego Piekielnik i Partnerzy
Tomasz Kaczmarski - Konsultant podatkowy w spółce doradztwa podatkowego Piekielnik i Partnerzy