Właściwość organów podatkowych: zmiana a podatek VAT

Przeczytaj także: Właściwość urzędów skarbowych w sprawach podatkowych

Art. 17 §1 Ordynacji podatkowej mówi, że jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta.
Gdyby natomiast w trakcie roku podatkowego lub określonego w odrębnych przepisach innego okresu rozliczeniowego nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego. O tym z kolei mówi art. 18 §1 Ordynacji podatkowej.

Ustawa o podatku od towarów i usług w odmienny od powyższego uregulowała sposób ustalania właściwości organów podatkowych. Art. 3 ust. 1 tejże ustawy mówi bowiem, że właściwym dla podatnika organem podatkowym jest co do zasady naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Podstawowy wyjątek od tej reguły został zawarty w art. 3 ust. 2 ustawy o VAT, który to mówi, że jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustala się dla:

1. osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - ze względu na adres siedziby;
2. osób fizycznych - ze względu na miejsce zamieszkania.

Art. 3 ustawy o VAT w dalszych przepisach zawiera ponadto jeszcze kilka innych wyjątków. Te jednak są stosowane dużo rzadziej od przytoczonego powyżej.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie mówi natomiast nic o tym, jak należy się zachować w sytuacji, gdy zmiana właściwości organu podatkowego nastąpiła w trakcie okresu rozliczeniowego (przypomnijmy, że tym w podatku VAT jest miesiąc lub kwartał). Wydawałoby się zatem, że w tym przypadku należy zastosować regułę wynikającą z art. 18 §1 Ordynacji podatkowej, która została już wyżej przytoczona.

Trzeba tutaj jednak pamiętać, że w art. 18 §2 O.p. ustawodawca upoważnił ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia, w drodze rozporządzenia, przypadków, w których, w razie zmiany właściwości miejscowej w trakcie roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego, właściwym organem podatkowym jest organ inny niż wymieniony w § 1, uwzględniając w szczególności zmianę miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby podatnika.

Korzystając z tego upoważnienia zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych. §13 ust. 1 tego rozporządzenia mówi, że organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego za dany okres rozliczeniowy dla podatników, którzy w trakcie okresu rozliczeniowego zmienili miejsce wykonywania czynności, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, wskutek czego właściwy stał się organ podatkowy inny niż dotychczasowy - jest organ podatkowy właściwy dla podatnika z tytułu rozliczeń podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w ostatnim dniu tego okresu.

Co za tym idzie, jeżeli przykładowo w trakcie miesiąca listopada 2011 r. podatnik zmienił adres siedziby, co skutkowało także zmianą właściwości urzędu skarbowego, deklarację za ten miesiąc złoży do nowego urzędu, jako że to ten urząd będzie właściwy już do rozliczeń za okres, w którym nastąpiła ta zmiana.

Warto przy tym pamiętać tutaj także o postanowieniach zawartych w art. 18a O.p., który to mówi, że jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń. Na mocy tego przepisu należy zatem uznać, że z chwilą zmiany urzędu skarbowego, nowy urząd jest właściwy także w przypadku rozliczeń wcześniejszych, zaległych, a nie tylko bieżących. Co za tym idzie, m.in. wszelkiego rodzaju korekty okresów wcześniejszych także należy kierować do nowego urzędu skarbowego.

Od tej reguły występuje jednak jeden wyjątek. Otóż zgodnie z art. 18b O.p. organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości. Co za tym idzie, dane postępowanie kończy ten organ, który je rozpoczął i to nawet wówczas, gdy w jego trakcie przestał on być dla podatnika właściwy.