Program motywacyjny a podatek dochodowy u pracownika

Przeczytaj także: Bilet na Euro 2012 w prezencie: podatek dochodowy

Interpretacja została wydana w następującym stanie faktycznym: wnioskodawca, będący spółką akcyjną (dalej „Spółka”) jest częścią grupy kapitałowej, na czele której stoi spółka kapitałowa z siedzibą we Francji (dalej „Akcjonariusz”). Spółka planuje wprowadzenie nowego programu akcji pracowniczych, polegającego na możliwości zakupu przez wszystkich pracowników spółek zależnych Akcjonariusza jednostek w funduszu zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (dalej „fundusz FCPE”), instytucji powszechnie stosowanej we Francji do realizacji programów akcjonariatu pracowniczego.

Warto przy tym zaznaczyć, że pracownicy Spółki nie otrzymają bezpośrednio akcji Akcjonariusza, lecz otrzymają jednostki w funduszu FCPE. Fundusz FCPE jest utworzony zgodnie z prawem Francji i stanowi instytucję zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. Fundusz FCPE nie ma, zgodnie z prawem francuskim, osobowości prawnej i akcje posiadane przez fundusz FCPE stanowią wspólną własność pracowników spółek grupy Akcjonariusza. Fundusz FCPE nie jest też funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/EC z 13 lipca 2009 r., ani funduszem zagranicznym w rozumieniu polskiej ustawy o funduszach inwestycyjnych. Zgodnie z prawem Francji, uczestnicy programu posiadający jednostki funduszu FCPE są współwłaścicielami akcji Akcjonariusza. Ponadto, zgodnie z prawem francuskim, fundusz FCPE nie jest - z formalnego punktu widzenia - stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną wszelkich umów zawieranych przez fundusz FCPE są pracownicy spółek grupy Akcjonariusza, posiadający jednostki funduszu FCPE.

Pracownicy Spółki, którzy utrzymają jednostki w funduszu FCPE przez 3 lata, otrzymają akcje Akcjonariusza (dalej „Darmowe Akcje”). Darmowe Akcje zostaną skupione przez Akcjonariusza, a następnie przydzielone pracownikom Spółki. Kosztami programu przypadającymi na pracowników Spółki, Akcjonariusz obciąży Spółkę.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym, Spółka zadała organowi podatkowemu 7 pytań, spośród których Interpretacja stanowi odpowiedź na następujące pytanie: czy w związku z odpłatnym nabyciem jednostek uczestnictwa funduszu FCPE (powodującym uzyskanie prawa do otrzymania w przyszłości nieodpłatnie, po spełnieniu określonych warunków, Darmowych Akcji), po stronie pracownika Spółki powstaje przychód do opodatkowania, a Spółka jako płatnik ma obowiązek zapłaty podatku od tego przychodu?

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie jednostek funduszu FCPE nie prowadzi do powstania po stronie pracownika jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego (majątek pracownika w postaci środków pieniężnych ulega zamianie na majątek w postaci akcji Akcjonariusza reprezentowanych przez jednostki funduszu FCPE) i transakcja dokonywana jest na warunkach rynkowych. W konsekwencji, operacja taka nie powoduje powstania po stronie pracownika przychodu podatkowego. Zatem, Spółka jako płatnik nie ma obowiązku pobrania i wpłaty podatku w związku z nabyciem przez pracownika Spółki jednostek funduszu FCPE.

W Interpretacji, organ podatkowy uznał stanowisko Spółki za prawidłowe.
Organ podatkowy wyjaśnił przy tym, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm., dalej „updof”) oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 updof, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 updof w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 updof).

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Organ podatkowy zaznaczył przy tym, że z przedstawionego przez Spółkę opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż pracownicy Spółki biorą udział w programie motywacyjnym, w ramach którego odpłatnie nabędą jednostki uczestnictwa, które w przyszłości uprawnią do nabycia nieodpłatnie – po spełnieniu określonych warunków – Darmowych akcji.

Mając powyższe na uwadze organ podatkowy stwierdził, że po stronie pracowników Spółki – w wyniku odpłatnego objęcia jednostek uczestnictwa (na rynkowych, a nie na preferencyjnych warunkach) nie powstanie przychód podatkowy, gdyż pracownicy ci nie uzyskają żadnego przysporzenia w swoim stanie majątkowym. W konsekwencji na Spółce nie będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego z tytułu objęcia przez jej pracowników jednostek uczestnictwa w sposób odpłatny.

Podsumowując, obecnie, w sytuacji, gdy polscy pracodawcy coraz częściej korzystają z programów motywacyjnych pracowników, znajomość Interpretacji oraz interpretacji będących odpowiedziami na pozostałe pytania Spółki może okazać się dla nich szczególnie istotna. Dla ułatwienia pragniemy wskazać, że odpowiedzi na pozostałe pytania Spółki zostały zawarte w interpretacjach indywidualnych z dnia 20 stycznia 2012 r. nr ILPB2/415-1042/11-3/WS, nr ILPB2/415-1042/11-4/WS, nr ILPB2/415-1042/11-5/WS, nr ILPB2/415-1042/11-6/WS, nr ILPB2/415-1042/11-7/WS, nr ILPB2/415-1042/11-8/WS.