Przekształcenia spółek w 2018 r. tylko ze względów ekonomicznych

Przeczytaj także: Spółka z o.o. przekształcona w jawną bez podatku dochodowego?

Stan sprzed 1 stycznia 2018 r.

Przed nowelizacją ustawa PIT umożliwiała zwolnienie z podatku dochodowego wniesienia aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części (art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy). Z kolei ustawa CIT nie przewidywała opodatkowania takich aportów – art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy CIT definiował bowiem jako przychód wartość wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Stan po 1 stycznia 2018 r.

Od 1 stycznia 2018 r. sytuacja związana z opodatkowaniem transakcji łączenia i dzielenia spółek diametralnie się zmieniła. Przede wszystkim z tego powodu, iż spółka przeprowadzająca przekształcenie oraz jej wspólnicy ryzykują, że zapłacą podatek dochodowy od całej wartości rynkowej przejmowanego majątku. Oczywiście w sytuacji, gdy urząd skarbowy uzna, że głównym celem transakcji było uzyskanie korzyści podatkowej, a więc że nie była ona przeprowadzona z przyczyn uzasadnionych ekonomicznie.

Reasumując, urząd skarbowy może zażądać zapłaty podatku aż trzykrotnie: od spółki przy przejęciu innej spółki i przy jej późniejszej sprzedaży oraz od wspólników spółki.

Ponadto z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy CIT usunięto fragment „w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część”. Oznacza to, że wniesienie każdego typu wkładu do spółki kapitałowej, także wkładu pieniężnego (z czego fiskus później się tłumaczył w interpretacji ogólnej), skutkuje opodatkowaniem po stronie wnoszącego wkład.

Definicja klauzuli uzasadnienia ekonomicznego

Klauzula uzasadnienia ekonomicznego transakcji reorganizacji spółek stanowi tzw. małą klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Została zawarta w art. 10 ust. 4 i ust. 4a ustawy CIT. Stanowi ona, że transakcje połączeń lub podziałów spółek oraz wymiany udziałów mogą korzystać z przywileju neutralności podatkowej jedynie wówczas, gdy są przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a nie wyłącznie bądź głównie w celu uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania.

Dlatego też przedsiębiorcy powinni pamiętać, żeby każdą decyzję o przekształceniu swojej spółki koniecznie poprzedzić nie tylko konsultacją z doradcą podatkowym i prawnikiem, ale również głęboką refleksją biznesową oraz próbą identyfikacji wszelkich uzasadnionych przyczyn ekonomicznych planowanej transakcji.