Od września 2019 r. biała lista podatników VAT

Przeczytaj także: Biała lista podatników VAT już od września, sankcje podatkowe od stycznia 2020 r.

Zmieniony art. 96b ustawy o VAT ma wskazywać, że Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie prowadził w postaci elektronicznej wykaz podmiotów:

1. w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT;
2. zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Wykaz ten będzie udostępniony w wersji elektronicznej - w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów. Ów wykaz będzie stanowił ważne narzędzie dla podatników VAT, którzy będą mogli weryfikować informacje o swoich kontrahentach. Wszystko to w celu uszczelnienia systemu podatku VAT oraz zminimalizowania ryzyka nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT.

Co odczytamy z rejestru?

Elektroniczny wykaz umożliwi podatnikom dostęp do większej ilości informacji. Będzie on zawierał następujące dane:

• nazwę firmy lub imię i nazwisko,
• NIP (o ile został przyznany), numer REGON (o ile został nadany), numer PESEL (o ile podmiot posiada, tylko w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji), numer w KRS (o ile został nadany),
• adres siedziby - w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną,
• adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres miejsca zamieszkania, w przypadku nieposiadania stałego miejsca prowadzenia działalności - w odniesieniu do osoby fizycznej,
• imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu, prokurentów i wspólników oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL (w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik odmówił rejestracji),
• datę rejestracji, odmowy rejestracji lub wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
• podstawę prawną odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
• numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą - wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR.

Wykaz nie będzie zawierał numerów rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w SKOK w przypadku podmiotów, w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT, w tym również tych wykreślonych z rejestru z uwagi na zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej.



Wykaz będzie aktualizowany w dni robocze, raz na dobę, a dostęp do niego będzie możliwy także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Zmiany w wykazie

Szef Krajowej Administracji Skarbowej, z urzędu lub na wniosek będzie usuwał lub prostował dane inne niż dane osobowe zawarte w wykazie niezgodne ze stanem rzeczywistym. Podmiot, którego dane zostały zawarte w wykazie, będzie mógł złożyć do Szefa KAS wniosek o usunięcie lub sprostowanie danych innych niż dane osobowe niezgodnych ze stanem rzeczywistym, wraz z uzasadnieniem. Szef KAS odmówi, w drodze decyzji, usunięcia lub sprostowania danych innych niż dane osobowe zawartych w wykazie wskazanych we wniosku podmiotu, jeżeli spowodowałoby to niezgodność ze stanem rzeczywistym.

Konsekwencje zmian

Fiskus chce wiedzieć, jak pieniądze przechodzą pomiędzy firmami (w tym pomiędzy ich rachunkami bankowymi) i to tak bardzo, że w związku z pojawieniem się wykazu podatników oraz ich rachunków bankowych znowelizowane zostaną też ustawy o podatku dochodowym oraz Ordynacji podatkowej, które będą nakładać nowe sankcje za przelewanie pieniędzy na rachunki niezgłoszone organom podatkowym.

I tak przed dokonaniem przelewu podatnik będzie zobowiązany sprawdzać, czy rachunek bankowy, na który chce dokonać przelewu, znajduje się w elektronicznym wykazie podatników VAT (gdyby się okazało, że dane w wykazie nie zostały zaktualizowane, podatnik dokonując przelewu na „złe” konto nie poniesie negatywnych konsekwencji z tego tytułu).

Podatnik (art. 117ba Ordynacji podatkowej – odpowiedzialność solidarna podatników), który dokona płatności w kwocie przekraczającej 15.000 zł na rachunek, który nie został ujęty w wykazie, będzie odpowiadał solidarnie za zaległości podatkowe kontrahenta (do wysokości kwoty podatku związanego z daną transakcją).
Odpowiedzialność nabywcy będzie mogła być wyłączona, gdy dokona zapłaty na inny rachunek, ale zawiadomi fiskusa (tj. urząd skarbowy właściwy dla kontrahenta – sprzedawcy) o zapłacie należności na ten rachunek bankowy w terminie 3 dni od dnia zlecenia przelewu.

Zawiadomienie będzie musiało zawierać (art. 117ba par. 4 Ordynacji podatkowej):

1. numer identyfikacyjny, firmę (nazwę) oraz adres siedziby albo, w przypadku podatnika będącego osobą fizyczną, imię i nazwisko oraz adres stałego miejsca prowadzenia działalności, a w przypadku nieposiadania stałego miejsca prowadzenia działalności – adres miejsca zamieszkania, podatnika dokonującego zapłaty należności;
2. dane wystawcy faktury wskazane na fakturze (numer identyfikacyjny, nazwę albo imię i nazwisko oraz adres);
3. numer rachunku, na który dokonano zapłaty należności;
4. wysokość należności zapłaconej przelewem na rachunek, o którym mowa w pkt 3, i dzień zlecenia przelewu na ten rachunek.

W podatku dochodowym natomiast dokonanie przelewu na konto nieznajdujące się w wykazie będzie traktowane tak samo jak zapłata gotówkowa. Oznacza to, że gdy wartość transakcji będzie przekraczać 15.000 zł, tak uregulowane zobowiązanie nie trafi do kosztów uzyskania przychodu (chyba że zostanie złożone wyżej opisane zawiadomienie o przelewie na inny rachunek bankowy kontrahenta).

Ustawodawca w sposób szczególny uregulował też sytuację, w której podmiot trzeci (np. w związku z umową factoringu, cesji wierzytelności, przelewu lub umowy podobnej) dokonałby zapłaty dostawcy (usługodawcy) na rachunek, który nie figuruje w wykazie. Tutaj faktor będzie musiał rozpoznać przychód w takiej wysokości, w jakiej płatność związana z transakcją, o której mowa w art. 19 ustawy – Prawo przedsiębiorców, została dokonana na rachunek inny niż zawarty w wykazie.

Opisane sankcje w ustawach o podatku dochodowym oraz Ordynacji podatkowej mają wejść w życie z początkiem 2020 r. Wykaz podatników VAT ma natomiast pojawić się już we wrześniu 2019 r.