Sprzedaż drogi zwolniona z podatku VAT?

Przeczytaj także: Komornik też sprzedaje nieruchomość bez VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Gmina zamierza zbyć działkę gruntu na rzecz właściciela nieruchomości przyległej. Działka ta objęta jest decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, która umożliwia realizację niezbędnej infrastruktury i zagospodarowania terenu wraz z dojazdem na potrzeby realizowanej w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na działce są zrealizowane: sieć elektryczna, wodociągowa i kanalizacji sanitarnej, które stanowią własność poszczególnych gestorów sieci. Ustanowiono też na niej odpłatne służebności przesyłu, które zostały obciążone 23% podatkiem.

Zgodnie z ewidencją gruntów działka jest sklasyfikowana, jako grunt o symbolu klasoużytku „dr”. Działka jest gruntem niezabudowanym, utwardzonym trylinką betonową i stanowi drogę wewnętrzną, zapewniającą dostęp do drogi publicznej powiatowej. Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie opisanej nieruchomości w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym w wysokości przekraczającej 30% wartości początkowej, a także nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku tytułem nabycia ani ulepszenia. Przedmiotowa nieruchomość nie była i nie jest objęta umową dzierżawy, najmu lub umową o podobnym charakterze, itp. Na działce jest wybudowana droga utwardzona trylinką betonową stanowiącą budowlę w myśl ustawy prawo budowlane.

Zadano pytanie, jak opodatkować sprzedaż powyższej działki? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się - w myśl dyspozycji art. 7 ust. 1 ww. ustawy - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Na podstawie ust. 2 ww. artykułu, minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, koniec okresu obowiązywania stawek podatku, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 31 października roku następującego po roku, dla którego zostały spełnione warunki określone w ust. 1.

Jednakże, zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności zwolnione od podatku.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że opodatkowaniu podlegają dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane.

Przez tereny budowlane, jak wynika z treści art. 2 pkt 33 ustawy, rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu − zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W świetle art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a. wybudowaniu lub
b. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z treści art. 2 pkt 14 ustawy wynika, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. W przeciwieństwie do polskiej ustawy o podatku od towarów i usług Dyrektywa 2006/112/WE, nie definiuje tego pojęcia i nie wprowadza dodatkowych warunków określających.

W konsekwencji zarówno zgodnie z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE oraz w świetle utrwalonego w tej materii orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pierwsze zasiedlenie budynku należy rozumieć szeroko jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”. W efekcie, aby w tej sytuacji można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej.

Zgodnie jednak z art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności jednej z następujących transakcji:
a. dostawa budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem,
b. dostawa terenu budowlanego.

Jak stanowi art. 12 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie mogą określić szczegółowe zasady stosowania kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a), do przebudowy budynków oraz zdefiniować pojęcie „gruntu związanego z budynkiem”.

Jak stanowi art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że – co do zasady – grunt będący przedmiotem dostawy podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki/budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku, również dostawa gruntu, w tym zbycie prawa użytkowania wieczystego, korzysta ze zwolnienia od podatku.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego pozwala stwierdzić, że skoro – jak wynika z treści wniosku – Gmina zamierza zbyć działkę, na której posadowiona jest droga (budowla), przedmiotem dostawy nie będzie sam grunt (teren budowlany), lecz nieruchomość zabudowana. Zatem na jej opodatkowanie będzie rzutowało opodatkowanie drogi a nie wydanie dla tej działki decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Biorąc pod uwagę powołane regulacje należy uznać, że o ile planowa przez Gminę sprzedaż drogi (budowli) będzie dokonana po upływie dwóch lat od pierwszego jej zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług, ww. dostawa korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 powołanej ustawy. Z uwagi na fakt, że dostawa ta będzie zwolniona od podatku, również zbycie gruntu (działki nr 361/8), na którym posadowiona jest droga – w myśl art. 29a ust. 8 ustawy – będzie objęta zwolnieniem od podatku. Bez znaczenia dla opodatkowania ww. nieruchomości ma fakt, że na gruncie tym zlokalizowane są sieci elektryczne, wodociągowe i kanalizacji sanitarnej, gdyż są one własnością poszczególnych gestorów sieci i nie są przedmiotem transakcji. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów